گل‌های خیابانی

«گل‌های خیابانی» گزینۀ شعر صالح‌محمّد خلیق، شاعر معاصر افغانستان، است که برای نخستین‌بار در سال 1402 هجری خورشیدی از سوی نشر مولانا در بلخ منتشر شده و دربرگیرندۀ 112 غزل با جان‌مایه‌های غنایی و اجتماعی در 158 صفحه به قطع رقعی است. کار برگ‌آرایی این دفتر شعر را ذبیح‌الله فطرت و طرّاحی روی جلد آن را محمّد احمدی انجام داده اند. از صالح‌محمّد خلیق تا کنون 21 دفتر دیگر شعر نیز به چاپ رسیده اند.
استاد محمّدکاظم کاظمی دربارۀ شعرهای خلیق گفته است: «در شعر استاد خلیق تجربه‌های عینی‌یی که ما بسیار وقت‌ها می‌بینیم که در غزل ام‌روز مثلاً اتّفاق می‌افتند و شاعران جوان‌تر ما آن‌ها را تجربه می‌کنند و تقریباً از دهۀ هفتاد به بعد که دورۀ کمال و پخته‌گی جناب خلیق هم بوده رایج شده، دیده می‌شوند، یعنی شعرهای ایشان مبتنی بر بیان‌های تجربی و عینی از وقایع اند، که همان‌طوری که عرض کردم این خصوصیّت عمدتاً مربوط به یک نسل جوان‌تری است…. موضوع دیگری که در شعر شان به نظرم قابل توجّه است، تنوّع محتوایی شعرهاست. یعنی ایشان شاعری است که به تعبیر خاقانی به ده شیوه یا گونۀ روش یا سبک بیان کار می‌کند…. مجموعۀ این‌ها باعث شده که شعر آقای خلیق، هم شعر بسیار پرطراوت و جذّابی باشد و هم شعری باشد که نوگراها را قانع کند و در عین حال در سنّت ادبی ما هم بیگانه نیست و یک شعر بیدارگر، هم در حوزه‌های تمدّنی و هم در حوزه‌های مسایل سیاسی – اجتماعی است.»
دکتر محمّدعالم لبیب دربارۀ جای‌گاه صالح‌محمّد خلیق در ادبیّات معاصر فارسی در افغانستان، می‌گوید: «اشعار ناب او که عمدتاً به شیوه‌های خاصّ غزل نوین سروده است، در غنامندی و باروری ادبیّات معاصر فارسی دری کشور ما نقش بسیار به‌سزایی ایفا کرده اند. این واقعیّت از سوی ادبیّات‌شناسان و شاعران ورزیده‌یی که در گزینه‌های شعر او تقریظ نوشته نظریّات خود را ابراز کرده اند، کاملاً هویداست. جای‌گاه شعرهای خلیق در ادبیّات معاصر کشور نه فقط از نگاه کمّی، بل از لحاظ کیفی و آرایه‌های عالی بدیعی و کاربرد ماهرانۀ زبان، صور خیال و مضامین بکر و نوین، خیلی برجسته و ارزش‌مند است.» او در ادامۀ سخنان خود می‌افزاید که: «مروری اجمالی به سروده‌های استاد خلیق نشان می‌دهد که شعر او دارای بن‌مایه‌هایی است، مانند نگاه به تاریخ، موقف زن در جامعه، بلخ باستان، وطن و عشق با بسامد بالایی. می‌توان گفت که او توجّهی بیش‌تر به موضوعات فکری روزگار خود دارد…. از آن‌جا که استاد خلیق در بیش‌ترین سروده‌های خود عشق و محبّت را ترنّم نموده و یا به سخنی دیگر موضوع اکثر شعرهای او را عشق و عاطفه تشکیل می‌دهد، دفترهای شعر او را به یک کلام می‌توان مانیفیست‌های عاشقانه نام‌گذاری کرد و خود او را به تعبیر شاعر شناخته‌شدۀ کشور، دکتر عبدالسّمیع حامد، آوازخوان دوره‌گرد کوچه‌های عشق نامید.»