ابوجعفر محمد بن محمد بن حسن طوسی، متولد ۵۹۸ هجری، یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های علمی و فرهنگی در تاریخ اسلام بود. او علاوه بر شاعری، فیلسوف، متکلم، فقیه، ستاره‌شناس، اندیشمند، ریاضی‌دان، پزشک، عارف و معمار نیز بود. تحصیلات او به زیر نظر پدرش در زمینه‌ی علوم دینی و عقلی و نزد کاکای او در زمینه‌ی منطق و حکمت طبیعی انجام شد. وی در نیشاپور تحصیلات خود را به پایان رساند و به عنوان دانشمند برجسته شناخته شد. در زمان حمله‌ی مغول وی به عنوان دانشمند برجسته، به کاخ ناصرالدین محتشم قهستان در قلعه کوه قاین درآمد و به کارهای علمی مشغول شد. او کتاب “اخلاق ناصری” را نیز نوشت. پس از یورش مغول و سقوط فرمانروایی اسماعیلیان، هلاکو، نصیرالدین را به عنوان مشاور و وزیر خود انتخاب کرد. نصیرالدین طوسی در تسخیر بغداد و سقوط خاندان عباسیان به او کمک کرد.
زندگی خواجه نصیر بر پایه‌ی دو هدف اخلاقی و علمی بنا شده بود. وی در بیشتر زمینه‌های دانش و فلسفه، تألیفات و رساله‌هایی از خود به یادگار گذاشته که بیشتر به زبان عربی اند، اما بخشی از آثار او به زبان پارسی نیز نوشته شده‌اند. از جمله معروف‌ترین آثار او به زبان پارسی می‌توان به «اساس الاقتباس» و «اخلاق ناصری» اشاره کرد. خواجه نصیر حدود یکصد و نود کتاب و رساله‌ی علمی در موضوعات مختلف نوشته است. او در سال ۶۷۳ هجری درگذشت.
