گراشیوس هوگو
(1583-1645)
گراشیوس هوگو قاضی و فیلسوف سیاسی هالندی است. او برای تئوریزه‌کردن حقوق طبیعی اعتبار و شهرت کسب کرد. هوگو با این فلسفه سیاسی خود، جمهوری‌خواهان بریتانیایی را به شدت زیر تاثیر اندیشه سیاسی خود آورد و الهام دهنده افکار سیاسی آنان شد. دانشمندانی چون جان لاک و توماس جفرسون در اروپا و امریکا از آرای سیاسی او تاثیر پذیرفتند.
در اندیشه سیاسی هوگو دو اصل، اخلاق سیاسی مورد توجه جدی او قرار داشت: (1) تلاش بقای هر فرد برای خود او همیشه مشروع است، و (2) زجر و آزار دیگران (جز در دفاع از خود) همیشه غیر مشروع است. این دید فلسفی هوگو هرچند در برابر نظریه سیاسی ارسطو و توماس اکویناس قرار دارد. اما از طرف دیگر سازنده جامعه مدنی لیبرال و قرارداد اجتماعی شده است.
این دانشمند هالندی در کشور خود یک نظام اشرافی از نوع جمهوری امپریالیستی تاسیس کرد که به دنبال توجیه سیاست‌های استعمارگرای آن کشور بود. بخش زیاد نوشته‌های هوگو در مورد مسائل بین‌المللی (دکتورین جنگ عادلانه، روابط خارجی و غیره) است.
هوگو یک هومنیست (انسان گرا) نیز است. او برای اشباع غریزه انسان‌گرایی خود، تمام آثار کلاسیک یونان و لاتین در این مورد را بازنویسی کرد و براساس آن تاریخ عصر باستان را نوشت. فعالیت‌ها و اقدامات عملی هوگو در سمت‌های حکومتی هم‌چنان در راستای تبطیق ارزش‌های انسان‌گرایانه بود.
او به عنوان فعال و نویسنده پر کار یکی از قهرمانان دوره روشنگری در اروپا شد. دیدگاه و دفاع او از آزادی منجر به آزادی مذهبی و تحمل گرایی شد.
برای مطالعه بیشتر
- نایت، دبلیو. اس. ام. زندگی و آثار گرشیوس هوگو. لندن: سویت و مکسویل، 1925.
- توک، آر. نظریه های حقوق طبیعی. کمبریج: انتشارات دانشگاه کمبریج، 1979.
- توک، آر. گرشیوس، کارندیس و هابس. گروتیانا: نیو سر، 1983.
