امیر علی شیر نوایی
علیشیر بن غیاثالدین کیچکنه بخشی یا کیچکینه بهادر و ملقب به نظامالدین، شاعر، متکلم و دولتمرد فاضل و دانای عصر تیموریان در سال 844 هجری در هرات به دنیا آمد. نوایی تحصیلات اولیۀ خود را نزد پدرش کیچکینه بخشی، که از جمله امرای دربار تیموریان بود، کسب کرد و سپس برای ادامۀ تحصیل به سمرقند رفت. علیشیر در خردسالی با سلطان حسین میرزا همدرس و هممدرسه بود. نوایی از آن پس به منظور تحصیل معارف و کمالات به خراسان و سمرقند و بسیاری از شهرهای دیگر رفت. نوایی در کنار سرایش شعر به زبانهای فارسی و ترکی چغتایی، در عرفان، زبان شناسی، نقاشی و موسیقی نیز دانش کافی داشت. نوایی به علاوه کتابت و سیاست، در امور خیریه و خدمات عامه نیز دست بلندی داشت. مشهورترین آثاری که توسط امیر علیشیر بنیاد گردید میتوان به مجتمع آموزشی اخلاصیه هرات، آرامگاه عطار در نیشاپور، کتابخانۀ امیر علیشیر در هرات، آرامگاه جامی در هرات، آبراهه چشمه گیلاس مشهد، آرامگاه شاه قاسم انوار تربت جام، دارالحفاظ و ایوان صحن عتیق حرم رضا در مشهد، کاروانسرای سنگ بست، مسجد جامع ترشیز، رباط اسفراین، رباط چناران (البته برخی این بنا را مربوط به دوره صفوی میدانند)، بند طرق مشهد، پل بابا کمال هرات، مدرسه فناییه هرات و مسجد جامع سرخس اشاره داشت. نوایی در سال 906 هجری در هرات درگذشت و در همانجا در دل خاک سپرده شد.
