Search
Close this search box.
Makhtom Quli Faraghi

مختوم‌قلی فراغی به ترکمنی؛ ماگتیمگولی پیراگی؛ زاده‌ی حدود ۱۷۲۴ یا ۱۷۳۳)، شاعر زبان ترکمنی است. این شاعر که با نام اصلی مختوم‌قلی شناخته می‌شود، به دلیل استفاده از مخلص فراغی در شعرهایش به عنوان مختوم‌قلی فراغی معروف است. او شعرهایی با موضوعات اجتماعی و سیاسی در مورد ترکمن‌ها نوشته است. که از همین رو به عنوان یکی از برجسته‌ترین شاعران ترکمن شناخته می‌شود.

فراغی، بر اساس منبعی در حدود سال ۱۷۲۴ یا بر اساس منابع دیگر در سال ۱۷۳۳، در روستای حاجی قوشان، شهر گنبد کاووس در استان گلستان ایران به دنیا آمد. او از طایفه گرکز قبیله گوکلن ترکمن‌ها بود. نام پدرش دولت محمد آزادی و نام مادرش اورازگل بود. فراغی دروس عربی و فارسی را از پدرش آموخت. او تحصیلات اولیه خود را در روستای زادگاهش آغاز کرد و سپس آموزش خود را در مدرسه ادریس بابا در روستای قزل‌یایق از توابع شهر لباب ادامه داد. پس از تحصیل در مدرسه کوکلداش در بخارا، تحصیلات خود را در مدرسه شیرغازی در خیوه به پایان رساند.

فراغی با تحصیل در مدارس علمیه و یادگیری زبان‌های عربی، فارسی و چغتایی، با شعرهایی که موضوعات آن‌ها را از زندگی واقعی برگرفته بود، در میان شاعران ترکمن شهرت یافت.

فراغی در شعرهایش، مسایل دینی، عشق به خاتم‌النبیین و سایر پیامبران، ارزش‌های جهانی و ملی، نابرابری‌های اجتماعی، زندگی انسان و رویدادهای اجتماعی را به زبان ساده و مردمی دوران خود بیان کرده است. تقریباً در تمامی شعرهایش، ترکمن‌ها را به وحدت و همبستگی، جمع شدن در اطراف یک دولت و یک پرچم دعوت به عمل آورده و مردم را به رسیدن به خوبی و راستی تشویق کرده است.  مختوم‌قلی را فردوسی ترکمنان نامیده‌اند.

جایزه‌ی بین‌المللی مختومقلی، به عنوان یکی از ارزشمندترین جوایز بین‌المللی در ترکمنستان شناخته می‌شود.

سال 2024 از طرف دولت ترکمنستان به حیث سی‌صدمین سالگرد تولد این شاعر بزرگ تصویب شده است و در بالاترین سطح ملی و بین المللی گرامی‌داشت خواهد شد.

مختوم‌قلی در سال 1790م در کنار چشمه عباساری در دامنه کوه سونگی داغ، بدرود حیات گفت. پیکرش را به روستای آق توقای در استان گلستان  در نوار مرزی ایران و ترکمنستان بردند و در جوار آرامگاه پدرش به خاک سپردند.

اشتراک گزاری از این طریق:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فراخوان