نظام آموزشی در قلمرو سامانیان

از متن کتاب
اگر دولت سلجوقی به ایجاد و گسترش نظامیه‌ها و مدارس و مراکز آموزشی در اکناف و اطراف قلمرو اسلام و خاصه به اشاعۀ فرهنگ و دانش مبادرت می‌ورزند، بزرگ‌ترین افتخار سامانیان این است که مردم و به‌خصوص دانشمندان و علمای قلمرو سامانی پیشتاز و پیشروی این امر بوده‌اند. ایجاد مدارس و دیگر اماکن آموزشی و فرهنگی و تألیف و تدوین و نشر آن ‌همه کتاب‌ها و دانش‌نامه‌ها و مسندها و لغت‌نامه‌ها، همه و همه به همت و پشتکار و کوشش اهل دانش در آن عصر صورت گرفته بود. مردم و دربار سامانیان نیز در این مسیر حامی و پشتیبان آنان بودند. از شگفتی‌های روزگار سامانیان، شور و شوق دانش و دانش‌پروری در میان جامعۀ این دوره است که با تلاش‌های بی‌شائبۀ اهل علم و خردمندان و مهم‌تر از همه با تبلیغات و فعالیت‌های دقیق و عمیق علما و استادان آن روزگار ایجاد شد.