فدرالیسم در آسیا

مسئله‌ی اصلی افغانستان ریشه در دو مورد دارد: از دید محتوایی، دولت‌سازیِ افغانستان به جای کثرت‌گرایی ادغام‌گرایی را دنبال کرده است و از دید ساختاری، این دولت‌سازی به جای تمرکززدایی از قدرت، به تمرکزگرایی روی آورده است. از همین‌رو، ما در درازنای سده‌ها درگیر الگوهای گوناگون دولت‌سازی بوده‌ایم که همه به شکست و فروپاشی منتهی شدند.
خوش‌بختانه در کنار رویکرد دولت‌سازی ادغام‌گرا- تمرکزگرا، رویکرد دولت‌سازی کثرت‌گرا- تمرکززدا هم در این کشور وجود داشته است، که امروزه به یک گفتمان مهم و برازنده در ادبیات و کنش سیاسی در کشور تبدیل شده است. بحث فدرالیسم و خودمختاری ایالتی و نیز عدالت اجتماعی در ابعاد دینی- مذهبی، قومی، زبانی و جنسیتی نیز ریشه در همین گفتمان کثرت‌گرا- تمرکززدا دارد. با این‌همه اهمیتی که این موضوع دارد، هنوز جای آثار برجسته در این زمینه خالی است.
کتاب فدرالیسم در آسیا نوشته‌ی آقایان بوگنگ‌هی – برین گالیگان و تاکشی اینوگوچی با تدوین و برگردانی پژوهش‌گر فرهیخته و دل‌سوز، جمیل احساس، از سوی نشر مولانا و مکتب روابط بین‌الملل، منتشر شده است. این کتاب تجربه‌ی فدرالیسم را در کشورهای مهمی که از این نمونه بهره برده‌اند، بررسی می‌کند.