فضل بن سهل سرخسی، متولد سال ۱۵۴ هجری قمری، یکی از وزیران مشهور خاندان آل‌سهل در خراسان بود که در دربار مأمون، خلیفه عباسی نقش مهمی در رسیدن مأمون به قدرت و خلافت در برابر امین داشت. زادگاهش شهر سرخس در خراسان است. پدرش، سهل بن زادان‌فروخ، در دوره‌ی خلافت مهدی عباسی یا پسرش هارون‌الرشید، از آیین زردشتی به اسلام گروید و تحت حمایت یحیا بن خالد برمکی، وزیر هارون، وارد دستگاه دیوانی برمکیان شد. پسرانش، حسن و فضل، همزمان با او به اسلام گرویدند. فضل در دستگاه دیوانی برمکیان ارتقاء یافت. این پیشرفت زمانی آغاز شد که نکته‌سنجی و کاردانی فضل نزد یحیا برمکی آشکار شد و یحیا او را به هارون معرفی و ستایش کرد، که توجه هارون را به وی جلب نمود. سپس با وساطت جعفر بن یحیا، فضل به خدمت مأمون، ولیعهد آن زمان، درآمد و پس از آن مأمون اداره‌ی امور خراسان را به او سپرد.
فضل بن سهل به‌عنوان سومین شخصیت برجسته‌ی خراسانی، مهم‌ترین مقامات لشکری و کشوری در دولت آل عباس را دریافت کرد؛ به همین دلیل خود را وارث ابومسلم خراسانی و جعفر بن یحیای برمکی می‌دانست و در فکر آن بود که همانند اسلاف خود صفحه‌ی تاریخ را تغییر دهد و سیر حوادث را به مسیر دیگری هدایت کند. وی معروف به ذوالریاستین، یعنی کسی که بر دو امر، تدبیر و جنگ، ریاست دارد، بود. بر پشت سکه‌ای که در زر سمرقند ضرب شده، هفت سطر آمده که در سطر آخر، کلمه‌ی ذوالریاستین (رئیس قلم و شمشیر) به فضل بن سهل وزیر معروف مأمون اشاره دارد.
فضل بن سهل در ادب و زبان عربی مهارت فراوانی داشت و با توجه به مقامات مهمی که در دستگاه عباسی داشت، از علم و علما نیز حمایت می‌کرد. وی به‌عنوان فردی گشاده‌دست، بخشنده، وفادار به عهد و سخنور شناخته می‌شد. به زبان عربی به اندازه‌ی فارسی تسلط داشت و قرآن را به خوبی می‌خواند. با میراث فرهنگی فارسی مانند کلیله و دمنه آشنا بود و به‌عنوان کاتب نثرنویس، بسیاری از رسایل او مدون شده‌اند. او همچنین شاعر بود. فضل بن سهل از حامیان نهضت ترجمه در عصر مأمون بود و با دعوت از مترجمان چیره‌دست به دربار، موجب ترجمه‌ی آثار علمی و فلسفی به زبان عربی شد. وی در سال ۲۰۲ هجری قمری چشم از جهان بست.
