دقیقی بلخی
ابومنصور محمد بن احمد معروف به دقیقی بلخی، نخستین سراینده خدای‌نامه‌های نیاکان باستانی ما به سبک فارسی معاصر و اشعار حماسی در سال ۳۲۱ هجری در بلخ زاده شد. او بنابر سنت و آیین آن روزگار در علوم مختلف کسب علم کرد و در جوانی از شهرت بزرگ برخوردار گشت. در بعضی از منابع تاریخی او را از خانواده‌های عیار و پهلوان دهگانان خراسان بزرگ دانسته اند اما توانایی دقیقی را در شعر بیشتر ستوده اند. او نخستین سراینده شاهنامه همچنان است. فردوسی کاخ بلند و بی‌گزند خود را به ادامه ابتکار دقیقی نوشت. او «گشتاسب‌نامه» را در آغاز شاهنامه خود بدون دخل و تصرف درج کرد و با عین وزن و سبک باقی اشعار را سرود. دقیقی در کنار حماسه‌سرایی، در قصاید، غزل، قطعه و دیگر صناف سخن همچنان سرامد شاعران دور خود بود. دقیقی با اثر منظوم از انسان‌های روزگار خود جزییات دقیق و کامل ارایه می‌کند. در باره خاندان بزرگ سامانیان و چغانیان قصاید خوب از خود به یادگار گذاشته است. شهرت بلند دقیقی حسودی رقبای او را برانگیخت و به بهانۀ اختلاف در عقاید و اندیشه، این سرایندۀ بزرگ را در جوانی در سال ۳۶۸ هجری و در اوج شهرت به قتل رساندند. او را در قبرستان نوبهار که آرمگاه مردان بزرگ و نامی خراسان است در بلخ در دل خاک گذاشتند.
