غیاث‌الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم ملقب به خیام نیشاپوری در سال 427 هجری بدنیا آمده است. شهرت او به دلیل سرایش رباعیات اش فراتر از مرزهای ایران‌زمین گسترش پیدا کرده است، اما او بیشتر از یک شاعر و ادیب، به عنوان موسیقی دان، عارف، مفسر، فزیک‌دان، زیست شناس، زمین شناس و ستاره‌شناس در عصر سلجوقیان مطرح بوده است. عمر خیام در دربار خواجه نظام‌الملک، گاه شماری را پایه گذاشت که تا امروز به عنوان یک محاسبۀ دقیق و علمی کاربرد دارد. نقش خیام در حل معادلات درجه سوم و مطالعاتش دربارۀ اصل پنجم اقلیدس نام او را به‌عنوان ریاضی‌دان برجسته در تاریخ علم ثبت کرده‌است. خیام بسیاری از علوم و فنون را از طریق آثار ابن سینای بلخی فرا گرفت و هم‌چنین او از امام موفق نیشاپوری نیز به عنوان استادش تأثیر پذیر بود. رباعیات خیام به اکثر زبان‌های زنده دنیا برگردان شده است و آوازۀ وی در غرب به‌طور مشخص بیشتر مدیون ترجمۀ ادوارد فیتزجرالد از رباعیات او به زبان انگلیسی است. خیام در سال 517 هجری در نیشاپور از توابع خراسان درگذشت و آرامگاهش در آن شهر زیارت‌گاه همه گان است.
