شیخ مصلح‌الدین عبدالله سعدی شیرازی، در حدود سال ۵۸۰ هجری قمری در شهر شیراز دیده به جهان گشود. سعدی در خانواده‌ای اهل فضل و دیانت رشد کرد و از کودکی با علوم دینی و ادبی انس گرفت.
پس از گذراندن دوران کودکی و آموزش‌های مقدماتی در شیراز، به منظور فراگیری علوم دینی و معارف اسلامی، عازم مدرسه‌ی نظامیه‌ی بغداد گردید. در آنجا نزد استادان بزرگ زمان، در علومی چون فقه، حدیث، تفسیر، فلسفه و ادبیات عرب به تحصیل پرداخت و به مرتبه‌ای از دانش و فضل رسید که او را در زمره‌ی دانشوران آن عصر قرار داد.
سعدی، پس از پایان تحصیلات رسمی، به سفرهای فراوان در مناطق مختلف از جمله حجاز، شام، مصر، هند، آسیای صغیر و سرزمین‌های دور پرداخت. در این سفرها، هم تجربه‌های گوناگون زندگی اندوخت و هم با جوامع، فرهنگ‌ها و اقشار مختلف مردم آشنا شد. این آشنایی‌ها و تجربیات، در آثار او بازتابی ژرف دارند و به شعر و نثر او طراوت و عمقی کم‌نظیر بخشیده‌اند.
وی پس از سال‌ها سفر، به شیراز بازگشت و در پناه ابوبکر بن سعد زنگی، اتابک فارس، که از دوست‌داران ادب و فرهنگ بود، به آرامش و فراغت اندیشه دست یافت و در همین دوران، دو اثر جاودانه‌ی خود یعنی گلستان (به نثر مسجع) در سال ۶۵۶ هجری و بوستان (به نظم) را به رشته‌ی تحریر درآورد.
گلستان سعدی کتابی است سرشار از حکایت‌های اخلاقی، اجتماعی، طنز و پند، که به نثری دل‌نشین و آراسته به ابیات منظوم نگاشته شده است. بوستان سعدی نیز اثری منظوم در قالب مثنوی است که در ده باب، مفاهیم اخلاقی، عرفانی، اجتماعی و دینی را با بیانی شیوا بیان می‌دارد.
سعدی افزون بر این دو اثر سترگ، دارای دیوانی است شامل قصاید، غزلیات، قطعات، رباعیات و ترجیع‌بندها که در آن‌ها، عشق، عرفان، اخلاق، حکمت و تجربه‌ی زندگی به زیبایی منعکس شده است. غزلیات سعدی از زیباترین نمونه‌های شعر غنایی در ادبیات فارسی به شمار می‌روند و تأثیری ژرف بر شعرای پس از او گذاشته‌اند.
شیخ اجل، سعدی شیرازی، در حدود سال ۶۹۱ هجری قمری در شهر شیراز چشم از جهان فروبست و در آرامگاه ابدی خود در جوار خانقاهش در شیراز آرمید. آرامگاه او امروزه از زیارتگاه‌های بزرگ ادب‌دوستان، گردشگران و اهل معرفت است.
سعدی شاعری است که شعرش به زبان مردم نزدیک، پر از حکمت، نکته و اندرز است. او با نگاهی انسانی، اخلاقی و اجتماعی به جهان نگریست و میراثی به‌جا گذاشت که قرن‌هاست بر زبان و دل فارسی‌زبانان جاری است.
