شیخ الرئیس ابوعلی حسین ابن عبدالله ابن حسن ابن علی ابن سینا، مشهور به ابوعلیِ سینا، ابن سینا، پور سینا که به پدر طب شهرت جهانی دارد در سال ۳۵۹ هجری در یک خانوادۀ بلخی در بخارا به دنیا آمد و در عصر نوح سامانی زندگی می‌کرد. از کودکی تیزهوشی‌اش آشکار بود: تا ده‌سالگی قرآن و ادبیات آموخت و سپس نزد استادان بزرگ آن زمان به آموزش منطق، فلسفه، ریاضیات و طبیعیات پرداخت. نوجوان که بود، طب را چنان فراگرفت که خود می‌گوید «طب علم آسانی است»، و در هفده‌ـ‌هجده‌سالگی با درمان نوح بن منصور سامانی، اجازهٔ استفاده از کتابخانهٔ بزرگ دربار را یافت؛ همان‌جا بود که با خواندن متافیزیک ارسطو و شرح‌های فرفوریوس و فارابی، افق‌های تازه‌ای بر اندیشه‌اش گشوده شد.
در فلسفه، تمایز ماهیت و وجود و تحلیل او از واجب‌الوجود، طرحی نو در الهیات فلسفی افکند؛ «برهان صدیقین» در تقریر ابن‌سینا بر پایهٔ تأمل در وجود و امکان بنا می‌شود. در منطق، نظریهٔ موجهات و پرداختن به قیاس‌های شرطی و زمانی، منطق ارسطویی را بسط داد. در روان‌شناسی فلسفی، تمثیل «انسان معلق» را پیش نهاد تا از آگاهیِ بی‌واسطهٔ نفس به خویش و تجرد آن سخن بگوید. در طبیعیات، بحث‌های ژرفی در باب حرکت، میل و خلأ عرضه کرد و در پزشکی، القانون فی الطب را سامان داد: اثری که قرن‌ها در مدارس پزشکی جهان اسلام و سپس دانشگاه‌های اروپا تدریس می‌شد و در کنار الشفا ـ دانشنامهٔ بزرگ او در منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات ـ چهرهٔ علمی او را جهانی کرد. پورسینا در کنار دانش و پژوهش، دولت‌مرد حکیمی بود که به عنوان وزیر خردمند دربار سامانیان شهرت بسزایی داشت.
براساس روایاتی حدود چهارصدو پنجاه اثر و رساله از او شناخته شده یا به او منسوب است؛ از آن میان، الشفا، الاشارات و التنبیهات، النجاة، دانشنامهٔ علائی و القانون فی الطب برجسته‌ترند. نثر فارسی او در دانشنامهٔ علائی گواه جایگاه زبان فارسی در بیان دانش‌های دقیق است. سال‌های واپسین عمرش با سفرهای پیاپی گذشت. در ۴۱۶ هجری خورشیدی، به سبب بیماری سخت، درگذشت و اما آثارش در همه زمینه‌ها بویژه فلسفه و طب تا امروز زنده است و در منازعات فلسفی، تاریخی و پزشکی مرجع است.
