فضلاحمد پیمان، متخلص به سوگوار، در سال ۱۳۲۰ هجری خورشیدی در شهرستان انجیل استان هرات زاده شد. آموزشهای ابتدایی را در زادگاهش پی گرفت و در کنار آموزشهای رسمی، به فراگیری علوم دینی و زبان عربی نیز پرداخت. وی از جوانی به شعر علاقهمند شد و در هجدهسالگی به سرایش پرداخت.
پیمان در سال ۱۳۴۸ هجری خورشیدی وارد خدمات ملکی دولت افغانستان شد و تا سال ۱۳۵۷ هجری خورشیدی در بخشهای حقوقی و عدلی ولسوالیهای گلران، غوریان، انجیل و کرخ هرات ایفای وظیفه نمود. پس از کودتای هفت ثور ۱۳۵۷ هجری خورشیدی، به اتهام گرایش به مجاهدین، به ولایت بادغیس تبعید شد. او در سال ۱۳۶۰ هجری خورشیدی از کار دولتی کنارهگیری کرد و به صفوف مجاهدین در بادغیس پیوست.
در دوران جهاد، افزون بر فعالیتهای نظامی و فرهنگی، ماهنامه فروغ انقلاب را بهعنوان نخستین نشریه چاپی در ولایت بادغیس بنیان نهاد و بهعنوان یکی از پایهگذاران فعالیتهای فرهنگی در غرب کشور شناخته شد. شعرهای حماسی او در دوران مقاومت علیه اشغال شوروی در میان مجاهدین و مهاجران افغانستان در ایران و پاکستان دستبهدست میگشت و توسط گروههای سرود و فرهنگی در محافل عمومی خوانده میشد.
پس از پیروزی مجاهدین در سال ۱۳۷۱ هجری خورشیدی، بهعنوان رئیس دادستانی ولایت بادغیس گماشته شد. در سالهای بعد، در سمتهای مستوفی ولایت هرات، رئیس دادگستری هرات، و برای مدتی بهعنوان سرپرست استان هرات ایفای وظیفه کرد.
در پی سقوط غرب افغانستان بهدست طالبان در سال ۱۳۷۴ هجری خورشیدی، پیمان بار دیگر به ایران مهاجر شد. وی در سال ۱۳۷۵ هجری خورشیدی به صفوف مجاهدین در شمال افغانستان پیوست، اما در اثر معامله سیاسی به اسارت طالبان درآمد و پس از مدتی از چنگ آنان فرار کرد.
با سقوط رژیم طالبان در سال ۱۳۸۱ هجری خورشیدی ، پیمان به کشور بازگشت و در دولت جدید، مدتی بهعنوان مستوفی استان هرات و سپس رئیس دادگستری استان بادغیس به خدمت ادامه داد. او در سال ۱۳۸۵ هجری خورشیدی بازنشسته شد.
سید فضلاحمد پیمان از چهرههای شاخص ادبیات مقاومت افغانستان بهشمار میرود. او در قالبهای گوناگون شعر فارسی از جمله قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و ترکیببند طبعآزمایی کرده و مضامین حماسی، وطنی، اجتماعی و عرفانی را در شعرهایش بازتاب دادهاست.
آثار چاپشده وی عبارتاند از: شام شهیدان – نخستین مجموعه شعری، چاپ ۱۳۶۵، ایران؛ نوای آزادی – دومین اثر شعری، چاپ ۱۳۶۸ در چاپخانه پنگوئن، مشهد مقدس؛ توفان خون – مجموعهای از اشعار تازه و گزیده آثار پیشین، چاپ ۱۰ سرطان ۱۳۹۴ توسط انتشارات توانا در هرات.
شعر پیمان آمیزهای از حماسه، ایمان، و احساس ملی است. در بسیاری از سرودههای او، عشق به وطن و دفاع از آزادی با مضامین مذهبی و انسانی درهم میآمیزد. او در دوبیتیها و رباعیهای محلی نیز طبعآزمایی کرده و توانسته میان زبان مردم و بیان شاعرانه پیوندی زنده برقرار سازد.
سید فضلاحمد پیمان پس از هفت ماه ابتلا به بیماری سرطان مغز، در روز اول عقرب/آبان سال ۱۳۹۷ هجری خورشیدی در شهر هرات درگذشت. روانش شاد و یادش گرامی باد!
