سخی راهی، در سال ۱۳۳۳ هجری خورشیدی در کابل به دنیا آمد. وی در خانواده‌ای فرهنگی و هنری رشد کرد و از همان دوران نوجوانی با شعر و موسیقی آشنا شد. تا صنف دوازده تحصیل کرد و در ادامه به دلیل شرایط زندگی نتوانست به ادامه تحصیلات خود بپردازد، اما همچنان به کسب آگاهی از بزرگان شعر و موسیقی اهتمام داشت.
زندگی سخی راهی از همان آغاز با دشواری‌ها و چالش‌هایی روبرو بود، اما وی هرگز از آن شکایت نکرد و همواره بر نعمت‌های زندگی‌اش تأکید می‌کرد. به گفته خودش، تا سال ۱۳۵۴ هجری خورشیدی، هنگامی که با استاد حیدری وجودی، شاعر و عارف بزرگ آشنا شد، مفهوم واقعی شعر را درک کرد. آن زمان بود که راهی به دنیای عمیق‌تر و فلسفی شعر قدم گذاشت و در پی آن تصنیف‌سازی را آغاز کرد.
سخی راهی در سال‌های مختلف با هنرمندان معروف و مشهور افغانستان همکاری کرد. وی در رادیو و تلویزیون ملی افغانستان به عنوان مدیر برنامه‌ها و مدیر اداری فعالیت می‌کرد و در این دوران با آوازخوانان و هنرمندان مختلف مانند استاد وحید قاسمی، پرستو، رحیم مهریار و وحید صابری همکاری داشت. تصنیف‌هایی که او ساخت، به سرعت به محبوبیت رسیدند و به عنوان بخشی از آثار ماندگار موسیقی افغانستان شناخته شدند.
با این حال، او هیچ‌گاه علاقه‌ای به جلب شهرت نداشت و همواره از خود به عنوان یک هنرمند گوشه‌نشین و بی‌ادعا یاد می‌کرد. به گفته بسیاری از کسانی که او را می‌شناختند، سخی راهی زندگی‌اش را در آرامش و در دل مردم گذراند و هیچ‌گاه دنبال جلب توجه عمومی یا نهادهای رسمی به خود نرفت. حتی در مواقعی که برخی از بهترین آثارش به شهرت رسیدند، او همچنان در سایه ماند و به دنبال نام و نشان نبود.
تصنیف‌هایی که توسط سخی راهی ساخته شده‌اند، بسیاری از آن‌ها توسط هنرمندان معروف کشور اجرا شده‌اند، مانند آهنگ‌های “میشه در باغ دو چشمایت بشینم” و “مهر تو ز سینه رفتنی نیست” با صدای استاد وحید قاسمی، “علی یا شاه مردان” با صدای استاد وحید قاسمی، “سنبل افشان بیا، سبزه باران بیا” با صدای پرستو و رحیم مهریار، “آوازه باران شد” و “چطو باوربکنم” با صدای وحید صابری، “عزیزم غم نخو خدا کریم اس” با صدای شمس‌الدین مسرور، “تو باور به خدا کن که جز عشق تو هرگز” با صدای خسرو، و “ای دلک خوشباور چه می‌خواهی دیگر” با صدای خانم وجیهه و «دل آدم میشه…» با صدای پرستو.
در نهایت، سخی راهی در ۲۳ دلو سال ۱۳۸۸ هجری خورشیدی، در حالی که از دفتر کارش در تلویزیون طلوع به خانه بازمی‌گشت، در اثر سکته قلبی درگذشت. روانش شاد و یادش گرامی‌باد!
