عبدالحسین زرین‌کوب، در ۲۹ حوت/اسفند سال ۱۳۰۱ هجری خورشیدی در بروجرد ایران، متولد شد. خانوادهٔ او اصالتاً خوانساری و از نوادگان ملا علی‌اکبر خوانساری اصفهانی، یکی از علمای برجستهٔ دوران خود بودند. آموزش‌های ابتدایی و متوسطهٔ خود را در بروجرد به پایان رساند و سپس برای ادامه تحصیل به تهران رفت. پس از اتمام دبیرستان، در سال ۱۳۲۴ هجری خورشیدی وارد دانشگاه تهران شد و در رشتهٔ ادبیات فارسی تحصیل کرد. زرین‌کوب در سال ۱۳۲۷ هجری خورشیدی با رتبهٔ اول دورهٔ لیسانس خود را به پایان رساند و بلافاصله وارد دورهٔ دکتری ادبیات فارسی شد. او در سال ۱۳۳۴ هجری خورشیدی رسالهٔ دکتری خود را با عنوان «نقدالشعر، تاریخ و اصول آن» زیر نظر بدیع‌الزمان فروزانفر دفاع کرد.
زرین‌کوب از سال ۱۳۳۵ هجری خورشیدی به عنوان دانشیار در دانشگاه تهران به تدریس تاریخ اسلام، تاریخ ادیان و تاریخ تصوف پرداخت. در کنار تدریس در ایران، او در دانشگاه‌های آکسفورد، سوربن، هند و پاکستان و همچنین دانشگاه‌های کالیفرنیا و پرینستون به عنوان استاد میهمان مشغول به تدریس بود. زرین‌کوب همچنین عضو کمیتهٔ علمی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی بود و بیش از ۶۵۰۰ کتاب و مقاله به این مرکز اهدا کرد.
عبدالحسین زرین‌کوب یکی از بزرگ‌ترین تاریخ‌نگاران و ادیبان معاصر حوزه‌ی زبان فارسی بود که آثار فراوانی در زمینه‌های تاریخ اسلام، تاریخ ایران، تاریخ ادبیات فارسی و تاریخ تصوف منتشر کرد. از جمله مهم‌ترین آثار او می‌توان به “دو قرن سکوت” که به بررسی تاریخ ایران در دو قرن نخستین اسلامی می‌پردازد، “بامداد اسلام” که تاریخ اسلام از آغاز تا پایان دولت اموی را تحلیل می‌کند، “کارنامه اسلام” که تمدن اسلامی و نقش آن در گسترش فرهنگ جهانی را بررسی می‌کند، و “تاریخ ایران بعد از اسلام” که تحولات ایران پس از ورود اسلام را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد، اشاره کرد. این آثار به دلیل سبک ادبی و تحلیلی قوی خود در تاریخ‌نگاری و نقد فرهنگی، جایگاه ویژه‌ای در ادبیات و تاریخ ایران دارند.
زرین‌کوب علاوه بر آثار تاریخی، در زمینه نقد ادبی نیز فعالیت‌های چشمگیری داشت و به تحلیل و تفسیر آثار ادبی ایران پرداخت. او تأثیر شگرفی بر تاریخ‌نگاری اسلامی و ایرانی داشت و به نقد موشکافانهٔ منابع و مآخذ تاریخی پرداخت.
عبدالحسین زرین‌کوب در ۲۴ سنبله/شهریور ۱۳۷۸ هجری خورشیدی در تهران درگذشت. روانش شاد و یادش انوشه باد!
