محمد شاه واصف باختری شاعر، نویسنده، مترجم، منتقد و پژوهش‌گر نام‌بُردار حوزۀ زبان و ادبیات فارسی، فرزند قاری محمدالله و بانو زینب در 24 حوت/اسفند سال 1321 هجری خورشیدی در محلۀ گذر دربار شهر مزارشریف ولایت بلخ زاده شد. دورۀ ابتداییه را در لیسۀ باختر مزارشریف به فرجام رساند، صنوف دهم و یازدهم را در لیسۀ حبیبیه خواند و سند فراغت را در سال 1341 از لیسۀ باختر شهر مزارشریف به دست آورد.
واصف باختری در سال 1345 هجری خورشیدی از رشتۀ زبان و ادبیات دانشگاه کابل گواهینامۀ لیسانس گرفت و در همان سال در دیپارتمنت فارسی دری ریاست تألیف و ترجمۀ وزارت معارف کار را آغاز کرد.
در سال 1353 هجری خورشیدی برای تحصیلات عالی به امریکا رفت و در سال 1355 هجری خورشیدی پس از به‌دست‌آوردن گواهینامۀ ماستری در رشتۀ تعلیم و تربیه از دانشگاه کولمبیا، به افغانستان برگشت و دوباره در ریاست تألیف و ترجمه تا سال 1357 به کار خود ادامه داد.
واصف باختری در میزان 1357 زندانی شد و در جدی سال 1358 از زندان رها شد و دو باره تا سال 1361 به حیث ویراستار در ریاست تألیف و ترجمۀ وزارت معارف به کارش ادامه داد.
از سال 1361 تا سال 1374 در اتحادیۀ نویسنده‌گان افغانستان در سمت‌های سردبیر بخش شعر، مدیر مسؤول مجلۀ ژوندون و منشی دارالانشای اتحادیۀ نویسنده‌گان افغانستان کار کرد. او همچنان در طول این سالها در آموزشگاه اتحادیۀ نویسنده‌گان افغانستان تدریس می‌کرد.
واصف باختری سالها عضو گروه دبیران بنیاد فرهنگ افغانستان، عضو گروه رهبری کانون حکیم ناصر خسرو، عضو شورای مرکزی انجمن فرهنگی خوشحال‌خان و عضو هیئت رییسۀ اتحادیۀ ژورنالیستان افغانستان بوده است.
هفت عرس مولانا جلال‌الدین محمد و شش اجلاس عمومی کانون حکیم ناصر خسرو به ریاست او برگزار شده است و بیشتر اسناد اساسی، پیام‌ها و آیین‌نامه‌های انجمن نویسنده‌گان افغانستان را او نوشته و آیین‌نامۀ بسا از کانون‌های فرهنگی به وسیلۀ او نگارش یافته‌اند.
از واصف باختری بیشتر از بیست عنوان کتاب در زمینه‌های سرایش و ترجمۀ شعر در اوزان کلاسیک، نیمایی و آزاد و مقالات فلسفی، پژوهش‌های ادبی و فلسفی، ترجمۀ شعر، ترجمۀ مقالات فلسفی و ادبی و صدها مقاله چاپ شده است.
واصف باختری به زبان‌های انگلیسی و عربی تسلط داشت. مقاله‌ها و شعرهای فراوانی را از انگلیسی به فارسی برگردان کرده و نیز شماری از شعرها و داستان‌های فارسی را به انگلیسی ترجمه کرده است. شماری از شعرهای او به زبان‌های انگلیسی، روسی، چکی و آلمانی نیز برگردان شده‌اند.
واصف باختری دو بار ازدواج کرده است. از ازدواج نخست با نوریه سهرابی، سه دختر: منیژه باختری، نارون باختری و شهرزاد باختری و از ازدواج دوم با ثریا باختری، آتوسا باختری را دارد.
واصف باختری از سال 1375 تا سال 1380 در پاکستان و از سال 1380 تا سال 1402 در ایالت کلیفورنیای امریکا زنده‌گی می‌کرد و به تاریخ بیست و نهم سرطان سال 1402 مطابق بیستم جولای سال 2023 میلادی چشم از جهان فرو بست و به دیار جاودانه‌گان شتافت.
سال‌شمار زنده‌گی واصف باختری:
24 حوت 1321: تولد، مزارشریف
1332 :سرایش نخستین غزل‌ها: روزنامۀ بیدار، مزارشریف
1329 – 1338: ليسۀ باختر مزار شريف
:1339 – 1340 ليسۀ حبیبیه، کابل
1341:سند فراغت از ليسۀ باختر، مزارشریف
1345: گواهینامۀ ليسانس از دانشکدۀ زبان و ادبيات دانشگاه کابل
1341 – 1346 : ويراستار کتاب‌های درسی در ریاست تألیف و ترجمۀ وزارت تعليم و تربيه
1354: گواهينامۀ ماستری از بخش آموزش و پرورش، دانشگاه کولمبيا، نيويارک، امريکا
1354 – 1357: ويراستار کتاب‌های درسی در ریاست تألیف و ترجمۀ وزارت تعليم و تربيه
میزان 1357 – جدی 1358: زندان پلچرخی
1358 – 1362: ويراستار کتاب‌های درسی در ریاست تألیف و ترجمۀ وزارت تعليم و تربيه
1359 – 1366 : عضو هیئت رییسۀ اتحادیۀ ژورنالیستان افغانستان
1359 – 1368: تدریس در آموزشگاه ادبی انجمن نویسنده‌گان افغانستان
1361 – 1369: منشی دارالانشای انجمن نویسنده‌گان افغانستان
1362 – 1363: مدیر مسؤول مجلۀ ژوندون، از انتشارات اتحادیۀ نویسنده‌گان افغانستان
1364 – 1375: دبير بخش شعر انجمن نويسنده‌گان افغانستان
1365 – 1375: رييس و بنيادگذار کانون دوستداران مولانا
1375 – 1380: پناهنده؛ پیشاور و اسلام‌آباد، پاکستان
1377 – 1379: مسؤول بخش تحقیق و ترجمه در مرکز تعاون افغانستان
1380 – 1402: پناهنده، کلیفورنیا، امریکا
29سرطان 1402: درگذشت، کلیفورنیا، امریکا
برگرفته از سایت استاد واصف باختری
