بیست و هفتم میزان/مهر، روز درگذشت مولانا محمد امین قربت

مولانا محمد امین قربت

محمد امین قربت در سال ۱۲۸۸ هجری خورشیدی در شهر بخارا در خانواده‌ای علمی و فرهنگی به دنیا آمد. پدرش، صدرالعلما مولانا غیاث‌الدین اعلم بخاری، مشهور به «ثاقب»، از علمای برجسته زمان خود بود و مادرش از نوادگان دانشمند نامی، میر سید شریف جرجانی، با فرهنگ و ادب آراسته بود. محمد امین قربت در چهار سالگی یتیم شد و از حدود نه سالگی به فراگیری علوم متداول زمان خود پرداخت و به زبان‌های فارسی، عربی و ازبکی تسلط یافت.

پس از گذراندن مقدمات علوم عقلی و نقلی در مدرسه میر عرب، در سن بیست و دو سالگی به افغانستان آمد و در اندخوی، ولایت فاریاب، ساکن شد. در این شهر از محضر دانشمندان بهره برد و علوم دینی، فلسفی، عرفانی و ادبی را به خوبی فرا گرفت.

آقای قربت از سال ۱۳۰۲ هجری خورشیدی به سرایش شعر پرداخت. ابتدا به سبک صائب تبریزی می‌سرود و سپس با پیروی از مکتب بیدل، طبع و سبک شعری خود را تکامل بخشید. آثار او شامل غزلیات، مخمسات، قطعات، رباعیات، قصاید و مکتوبات به زبان‌های فارسی و ازبکی است و بیش از پنج هزار بیت از او به یادگار مانده است. اشعار قربت سرشار از مضامین علمی، فلسفی، عرفانی، اخلاقی و اجتماعی بوده و تسلط و گستردگی معلومات او را نشان می‌دهد.

علاوه بر دیوان شعر، مولانا قربت تألیفات و مقالاتی نیز دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به «فضیلت محمد بر سایر انبیا»، «ظهیرفاریابی»، مقایسه شرح مولانا جامی و شرح شیخ رضی بر کافیه ابن حاجب و مقاله‌ای درباره اثبات واجب‌الوجود اشاره کرد.

در سال ۱۳۲۶ هجری خورشیدی، قربت به کابل آمد و محافل ادبی آن شهر را منور ساخت و نقش مؤثری در ترویج شناخت مکتب بیدل ایفا کرد. دیوان او که شامل اشعار فارسی و ترکی است، نخستین بار در سال ۱۳۷۰ هجری خورشیدی در مطبعه دولتی کابل به چاپ رسید و بعدها در ایالات متحده آمریکا تحت عنوان «گلشن زیبای اشعار یا دیوان استاد قربت» با قطع و صحافت زیبا تجدید چاپ شد.

استاد قربت در بیست و هفتم میزان/مهر سال ۱۳۶۸ هجری خورشیدی در کابل درگذشت و در جوار تربت بابا شکرالله ولی، مرشد تیمورگورگان، به خاک سپرده شد. با وجود جایگاه علمی و ادبی او، پژوهش‌های جامع درباره آثارش بسیار محدود است و بازخوانی و معرفی آثار قربت برای نسل‌های بعدی نقش مهمی در شناسایی و احیای میراث ادبی معاصر افغانستان دارد.

اشتراک گزاری از این طریق:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فراخوان