رخشنده اعتصامی مشهور به پروین اعتصامی، در ۲۵ حوت/اسفند سال ۱۲۸۵ هجری خورشیدی در تبریز ایران متولد شد. او با پرورش در خانواده‌ی اهل علم و فرهنگ، از کودکی با دنیای شعر و ادب آشنا شد. پدرش، یوسف اعتصامی، مترجم و نویسنده‌ای برجسته بود که نقش مهمی در تربیت ادبی پروین داشت.
پروین آموزش‌های ابتدایی را در تبریز گذراند و پس از مهاجرت خانواده به تهران، در مدرسه‌ی انجمن مخدرات وطن و سپس مدرسه‌ی آمریکایی تهران به تحصیل ادامه داد. او زبان فارسی، عربی و انگلیسی را به‌خوبی آموخت و با پیشکسوتان ادبیات فارسی، به‌ویژه سعدی، فردوسی، مولانا و نظامی آشنایی عمیقی پیدا کرد.
پروین اعتصامی در شعرهای خود از سبک مناظره و تمثیل بهره می‌برد و در قالب مثنوی و قطعه، مفاهیمی چون عدالت، ظلم‌ستیزی، اخلاق، فقر، علم و معرفت را مطرح می‌کرد. او تحت تأثیر شاعران بزرگی چون ناصر خسرو، سعدی و حافظ بود، اما لحن و زبان خاص خود را داشت.
در سال ۱۳۱۴ هجری خورشیدی نخستین دیوان اشعار او منتشر شد که مورد تحسین ملک‌الشعرا بهار و دیگر بزرگان ادب فارسی قرار گرفت. او در همان سال به دعوت وزارت آموزش و پرورش به تدریس در دانشسرای عالی تهران پرداخت، اما به دلیل روحیه‌ی مستقلش، خیلی زود از این کار کناره گرفت.
پروین در سال ۱۳۱۳ هجری خورشیدی با فضل‌الله همایون‌فال، افسر دولتی، ازدواج کرد اما این زندگی مشترک تنها دو ماه دوام آورد و او پس از جدایی به خانه‌ی پدر بازگشت.
پروین اعتصامی در ۱۵ حمل/فروردین ۱۳۲۰ هجری خورشیدی، در حالی که تنها ۳۵ سال داشت، بر اثر بیماری، در تهران درگذشت.
پروین اعتصامی را می‌توان یکی از شاخص‌ترین شاعران اجتماعی و اخلاقی در شعر فارسی دانست. شعرهای او همچنان مورد توجه دوستداران ادب و معرفت است و نامش در کنار بزرگ‌ترین شاعران ایران می‌درخشد.
