بصیر بدروز، در ۱۵ حوت/اسفند سال ۱۳۳۴ هجری خورشیدی در شهرستان آبشار استان پنجشیر در یک خانوادهی روحانی و اهل فرهنگ، زاده شد. او در خانوادهای فرهنگدوست و زحمتکش پرورش یافت و از همان سالهای نوجوانی روحی جستوجوگر، عدالتخواه و آگاه داشت.
آموزشهای ابتدایی را در زادگاهش به پایان رساند و در همان دوران به مطالعهی تاریخ، ادبیات و فلسفه علاقهمند شد. بدروز از فعالان فرهنگی و سیاسی دهههای پنجاه و شصت خورشیدی بود و در مقاطعی بهسبب دیدگاههای انتقادی و عدالتخواهانهاش، مدتی را در زندان گذراند. پس از آزادی، مسیر زندگیاش را به سوی پژوهش، نویسندگی و فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی معطوف ساخت.
بصیر بدروز از اعضای سازمان زحمتکشان بود، اما در سالهای بعد، با فاصلهگیری از گرایشهای حزبی، بیشتر در عرصهی فرهنگ، تاریخ و آگاهی اجتماعی فعالیت کرد و به یکی از چهرههای روشنفکر و اثرگذار بدل شد. وی در طول زندگی خود به پژوهش در زمینههای تاریخ آریانا و خراسان، باستانشناسی، گیاهشناسی و فرهنگ بومی افغانستان پرداخت. هرچند بخش بزرگی از آثار او به دلایل مختلف منتشر نشد، اما یادداشتها و دستنوشتههایش در میان اهل فرهنگ بهعنوان منابع ارزشمند شناخته میشود.
بصیر بدروز در کنار پژوهشهای تاریخی، با شعر و ادبیات فارسی نیز مأنوس بود و در محافل فرهنگی بهعنوان شخصیتی اهل ذوق و اندیشه شناخته میشد. او مدتی در دانشگاه بغلان تدریس کرد و در تربیت نسل جوانِ علاقهمند به تاریخ و فرهنگ سهم داشت.
در واپسین سالهای عمر، در شهر پلخمری اقامت داشت. با وجود مشکلات اقتصادی و بیماری شکر، تا آخرین روزهای زندگی از تحقیق، نوشتن و روشنگری دست نکشید.
بصیر بدروز سرانجام در ۲۵ عقرب/آبان سال ۱۴۰۳ هجری خورشیدی در شهر پلخمری درگذشت. یاد و نام این فرهنگی و نویسندهی فرزانه و شاعر متعهد، گرامی باد!
