گلرخسار صفی اُوا، در ۲۵ قوس/آذر سال ۱۳۲۶ هجری خورشیدی در روستای یخچ از ناحیه نورآباد تاجیکستان به دنیا آمد. گلرخسار از خانوادهای فرهنگی برخاسته که علاقه بسیاری به آموزش و پرورش داشتند. او از همان کودکی عشق به خواندن و نوشتن داشت. در پنج سالگی به همراه خواهرش به مدرسه ابتدایی روستایی رفت و به گفته خودش، اولین تجربههای نوشتاری او بر دیوار خانه پدری با استفاده از زغال آشپزی مادرش رقم خورد. گلرخسار پس از اتمام دوره ابتدایی، به دبیرستان شبانهروزی «کامسامُلآباد» (نورآباد کنونی) رفت و سپس وارد دانشگاه ملی تاجیکستان شد، جایی که در آن رشتهی زبان و ادبیات را خواند و پس از پنج سال فارغالتحصیل شد.
نخستین شعر گلرخسار با عنوان «خانهٔ پدر» در سن ۱۵ سالگی در روزنامه محلی منتشر شد. از آن زمان تا به حال، بیش از پنجاه اثر در قالبهای شعر، رمان و پژوهش از او منتشر شده اند. او نه تنها در حوزه شعر بلکه در زمینههای داستاننویسی، ترجمه و پژوهش نیز فعال بوده است. آثار گلرخسار به زبانهای بسیاری از جمله روسی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، عربی، ترکی و حتی جاپانی ترجمه شدهاند.
گلرخسار در طول فعالیتهای خود مسئولیتهای گوناگونی را برعهده داشته است، از جمله سردبیری روزنامه «اخبار تاجیکستان» و مجله «مشعل» ، معاونت اتحادیه نویسندگان. از دیگر فعالیتهای او میتوان به عضویت در پارلمان شوروی و ریاست بنیاد فرهنگ تاجیکستان اشاره کرد. او یکی از شخصیتهای مؤثر در پارلمان شوروی بود که در اوایل دهه ۹۰ میلادی به ایران سفر کرد و به گسترش ارتباطات فرهنگی میان دو کشور کمک کرد.
گلرخسار در دوران شوروی به عنوان یکی از شاعران مهم شناخته شد که توانست پلی بین دوران شوروی و استقلال تاجیکستان ایجاد کند. تأثیر او از شاعران روسی غیرقابل انکار است، اما خودش استادان بزرگ خود را حافظ و بیدل میداند و از آنان تأثیر عمیقی پذیرفته است. اشعار او در آثار فرهنگی و ادبی تاجیکستان جایگاه ویژهای دارد و صدای او در شعرخوانیهایش نیز مورد استقبال قرار گرفته است. گلرخسار همچنین به عنوان مترجم توانمند، آثار نویسندگان بزرگی همچون «لورکا»، «فیض احمد فیض» و «آلبر کامو» را برگردان کرده است. او به دلیل داشتن محبوبیت در میان تاجیکان، لقب “مادر ملت تاجیک” را کسب کرد.
آثار معروف گلرخسار شامل دفترهای شعر «بنفشه» (۱۹۷۰)، «خانهٔ پدر» (۱۹۷۳)، «بنیاد دل» (۱۹۷۷)، «آتش سغد» (۱۹۸۱) و «زادروز درد» (۱۹۹۵) هستند. او تاکنون جوایز متعددی از جمله جایزه دولتی رودکی و نشان استقلال تاجیکستان را دریافت کرده است.