قیامالدین راعی برلاس در ۱۹ جدی/دی سال ۱۳۱۸ هجری خورشیدی در شهرستان خُلم ولایت بلخ چشم به جهان گشود. آموزشهای ابتدایی را در مکتب خُلم و دورهٔ متوسطه را در مکتب ابنسینا فراگرفت. سپس در دارالمعلّمین ادامه تحصیل داد و پس از فراغت، به عنوان معلم زبان انگلیسی در مکتب ابنسینا به تدریس پرداخت. در همین دوران، علاقهاش به زبان و ادبیات شکل گرفت و مسیر علمی و حرفهای او را به سوی پژوهشهای ادبی و زبانشناسی هدایت کرد.
راعی تحصیلات عالی را در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه کابل به پایان رساند و پس از فراغت، بهعنوان استاد در دانشکدهٔ ادبیات همان دانشگاه مشغول به تدریس شد. سپس برای ادامهٔ تحصیل به جمهوری ترکیه رفت و در دانشگاه استانبول در رشتهٔ زبان و ادبیات ترکی تا مقطع دکترا تحصیل کرد.
پس از بازگشت به کشور، سالها در دانشگاه کابل تدریس نمود و در کنار آموزش، به تألیف و پژوهش در زمینههای زبانشناسی، نقد ادبی و تاریخ فرهنگ پرداخت. در ادامه، به دعوت دانشگاه استانبول، به عنوان استاد میهمان به تدریس در آن دانشگاه پرداخت و آثار علمی متعددی در حوزهٔ زبان و ادبیات ترکی و فارسی منتشر ساخت.
در دههٔ شصت خورشیدی، به شهر مونیخ آلمان رفت و در رادیو اروپای آزاد و رادیو آزادی، به عنوان نویسنده و گوینده فعالیت داشت. در این مدت، با نگارش و اجرای برنامههای فرهنگی و تحلیلی، نقش مهمی در بازتاب واقعیتهای اجتماعی و سیاسی افغانستان در خارج از کشور ایفا کرد.
در عرصهٔ دیپلماسی، از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ هجری خورشیدی به عنوان سفیر کبیر و نماینده فوقالعادهٔ جمهوری اسلامی افغانستان در جمهوری خلق چین انجام وظیفه نمود و پس از آن، تا سال ۱۳۸۷، به عنوان مدیر عمومی روابط فرهنگی وزارت امور خارجه، در گسترش همکاریهای فرهنگی افغانستان با دیگر کشورها نقش مؤثری ایفا کرد.
آقای راعی برلاس از پژوهشگران برجستهٔ زبان و ادبیات فارسی و ترکی بود. آثار علمی او در زمینههای ادبیات تطبیقی، نقد ادبی و تاریخ فرهنگی افغانستان جایگاه ویژهای دارد. از جمله آثار برجستهاش میتوان به «شرح احوال و زبان ادبی بیدل»، «تئوری ادبیات و نقد ادبی» و «تاریخچهٔ معارف افغانستان» اشاره کرد. وی همچنین اثری ناتمام با عنوان «ساختار اتنیکی افغانستان در روشنی واقعیتها» بر جای گذاشت. افزون بر این، دهها مقالهٔ علمی، فرهنگی و اجتماعی از او به زبانهای فارسی، ترکی، انگلیسی و آلمانی در نشریات معتبر منتشر شده است.
او به زبانهای فارسی، ترکی، ازبیکی، انگلیسی، چینی و آلمانی تسلط داشت و از طریق این دانش زبانی، در عرصههای علمی و فرهنگی میان ملتها نقش مؤثری ایفا کرد. آثار و دیدگاههایش بازتابدهندهٔ پیوند میان ادبیات کلاسیک و تفکر مدرن است و در شکلگیری اندیشهٔ فرهنگی نوین در افغانستان سهمی ماندگار دارد.
قیامالدین راعی برلاس در ۲ عقرب/آبان سال ۱۳۹۵ هجری خورشیدی در شهر استانبول ترکیه، چشم از جهان فروبست. روانش شاد و یادش گرامی باد.
