شانزدهم ثور/اردیبهشت، زادروز نصرالله پرتو نادری

پرتو نادری

نصرالله پرتو نادری در شانزدهم ثور/اردیبهشت سال ۱۳۳۱ هجری خورشیدی در روستای جرشاه‌بابا، شهرستان کشم استان بدخشان، چشم به جهان گشود.

پرتو نادری آموزش‌های ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش به پایان رساند. پس از آن به کابل رفت و پس از اتمام دارالمعلمین کابل، در سال ۱۳۵۰ هجری خورشیدی وارد دانشکده ساینس دانشگاه کابل شد و در سال ۱۳۵۴ هجری خورشیدی با دریافت مدرک لیسانس در رشتهٔ بیولوژی (زیست‌شناسی) فارغ‌التحصیل گردید. اما آنچه او را به نامی شناخته‌شده در جهان ادب و رسانه بدل کرد، نه علوم طبیعی، بلکه ذوق و دغدغه‌ی فرهنگی و ادبی او بود که از جوانی در وی ریشه دوانده بود.

نادری در دوران تسلط طالبان، مانند بسیاری از روشنفکران، ناچار به ترک کشور شد. او در سال ۱۳۷۶ هجری خورشیدی به پاکستان مهاجرت کرد و تا سال  ۱۳۸۱ هجری خورشیدی با بخش فارسی بی‌بی‌سی همکاری داشت. در این مدت، افزون بر گزارش‌های خبری، هر هفته یک برنامه هنری و ادبی با عنوان «گزارش‌های فرهنگی افغانستان» تهیه می‌کرد که با نام مستعار پسرش، علی‌سینا، منتشر می‌شد. او بعدها نیز با رسانه‌هایی چون تلویزیون طلوع‌نیوز همکاری کرد و در رویدادهای فرهنگی و ادبی نقش فعال داشت.

پرتو نادری از چهار دهه بدین‌سو در صف مقدم فرهنگ‌سازان افغانستان حضور دارد. او نخستین رئیس دوره‌ای انجمن قلم افغانستان بود و در کنار شاعری و نویسندگی، در حوزه روزنامه‌نگاری و نقد ادبی نیز فعالیت چشم‌گیری داشته است. از وی تاکنون بیش از ۴۰ عنوان کتاب در زمینه‌های گوناگون از جمله شعر، طنز، داستان، نقد ادبی و پژوهش فرهنگی منتشر شده است. شعرهای او به زبان‌های متعددی چون انگلیسی، فرانسوی، سوئدی، روسی، هندی، بنگالی، اردو و کردی ترجمه شده‌اند.

از جمله آثار مطرح و پژوهشی نصرالله پرتو نادری می‌توان به کتاب‌هایی چون شعر پایداری و چگونه‌گی آن در افغانستان، پیشگامان شعر نو در افغانستان، مرواریدهای رنگین، شعر کوتاه و پیشگامان آن، روایت‌های نی، سفری در امتداد، حکیم‌الحکمای روزگار ما (گزینه طنزهای داستانی) و اشک‌هایم را نوشیدم اشاره کرد. همچنین از گزینه‌های شعری منتشرشدهٔ او می‌توان قفلی بر دستگاه خاکستر، سوگنامه‌ای برای تاک، آن‌سوی موج‌های بنفش، تصویر بزرگ، آیینه کوچک، لحظه‌های سربی تیرباران و دهان خون‌آلود آزادی را نام برد. این آثار بازتابی از دغدغه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی او در طی دهه‌ها فعالیت ادبی و ژورنالیستی به‌شمار می‌روند.

نادری در همایش‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی نیز حضور فعالی داشته و نام افغانستان را در محافل فرهنگی جهانی نمایندگی کرده است. از جملهٔ این حضورها می‌توان به شصت‌ونهمین کنگرهٔ سازمان جهانی قلم در شهر مکزیکو (۱۳۸۲ هجری خورشیدی)، دومین کنفرانس جامعهٔ مدنی افغانستان در برلین (۱۳۸۳ هجری خورشیدی) و تور جهانی شاعران (World’s Poets Tour) در سال  (۱۳۸۴ هجری خورشیدی) اشاره کرد. مشارکت او در این برنامه‌ها نشانگر جایگاه برجسته‌اش در ادبیات معاصر و پیوند مداوم او با جریان‌های فرهنگی فراتر از مرزهای افغانستان است.

او در کنار فعالیت‌های فرهنگی، گاه در مسائل سیاسی و اجتماعی نیز اظهار نظر کرده که بعضاً پیامدهای حقوقی داشته است. از جمله در سال ۱۳۹۱ هجری خورشیدی به دنبال مقاله‌ای در روزنامه ماندگار با عنوان «رئیس‌جمهور آینده افغانستان را چه کسی انتخاب خواهد کرد؟» با شکایت وزیر وقت ترانسپورت مواجه شد و حکم بازداشتش از سوی دادستانی کل صادر گردید؛ گرچه خودش این حکم را غیرقانونی دانست.

نصرالله پرتو نادری، با ذهنی خلاق و قلمی پویا، از پیشگامان ادبیات متعهد افغانستان است که از میان طوفان‌های تاریخ معاصر عبور کرده، اما از رسالت فرهنگی و اجتماعی خود دست نکشیده است. او همچنان به نوشتن، نقد، پژوهش و خلق اثر ادامه می‌دهد و صدای شعر و اندیشه را در میان تلاطم‌های سرزمینش زنده نگه می‌دارد.

اشتراک گزاری از این طریق:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فراخوان