ظاهر هویدا در ۹ حوت/اسفند ۱۳۲۳ هجری خورشیدی در خانواده‌ای فرهنگی به دنیا آمد. پدربزرگ او از اهالی محله چنداول کابل بود و پدرش، اسماعیل مایل، از شخصیت‌های فرهنگی و ادبی به شمار می‌رفت. ظاهر هویدا آموزش‌های ابتدایی خود را به دلیل مشکلات اقتصادی با تأخیر آغاز کرد و تا صنف نهم در لیسه استقلال درس خواند. علاقه ظاهر هویدا به موسیقی از کودکی آغاز شد، به طوری که در پنج سالگی پدرش برای او و برادرش کبیر هویدا معلم موسیقی استخدام کرد. او در سن هفت سالگی نواختن هارمونیه را فرا گرفت و در ۱۶ سالگی به اجرای موسیقی در کنسرت‌های لیسه استقلال پرداخت.
هویدا همزمان با فراگیری آموزش برای کمک به معیشت خانواده، مشاغلی چون کفاشی، آهنگری، و فروش تکت سینما را تجربه کرد. با وجود دشواری‌های مالی، استعداد موسیقایی او درخشان بود و در سال ۱۳۴۲ هجری خورشیدی، نخستین گروه موسیقی آماتور را در افغانستان تشکیل داد. سبک این گروه تحت تأثیر موسیقی بیتلز و جریان موسیقی پاپ آن دوران قرار داشت.
در سال ۱۳۴۵ هجری خورشیدی، با دریافت بورسیه تحصیلی همراه با ببرک وسا به مسکو رفت تا در هنرستان عالی موسیقی چایکوفسکی تحصیل کند. اما پس از مدتی، به دلیل مشکلات اقتصادی و ضرورت بازگشت به افغانستان، تحصیل خود را نیمه‌کاره رها کرد و در سال ۱۳۵۰ هجری خورشیدی به کابل بازگشت.
ظاهر هویدا از دهه ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۰ هجری خورشیدی به عنوان خواننده، آهنگساز، و تهیه‌کننده برنامه‌های هنری در رادیو و تلویزیون افغانستان فعالیت داشت. او از پیشگامان موسیقی پاپ در افغانستان بود و تأثیرات موسیقی مدرن را با عناصر محلی درآمیخت. از جمله آثار برجسته‌اش می‌توان به آهنگ “کمر باریک من” اشاره کرد که در ایران نیز شهرت یافت و توسط خوانندگان مختلف اجرا شد.
هویدا در سال ۱۳۵۱ هجری خورشیدی به ایران رفت و در برنامه تلویزیونی “سلام همسایه” به اجرای موسیقی پرداخت. در دهه ۱۳۶۰ هجری خورشیدی، گروه موسیقی “باران” را تأسیس کرد که به حرفه‌ای‌تر شدن موسیقی پاپ در افغانستان کمک کرد.
ظاهر هویدا هنرمند متعهد و دارای اندیشه‌های چپ‌گرا بود. او معتقد بود که هنر باید در خدمت نقد اجتماعی و سیاسی باشد و با تجمل‌گرایی در موسیقی و سوءاستفاده از هنر برای ترویج اختلاف طبقاتی مخالفت می‌کرد. برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی او که همراه با نقدهای اجتماعی بود، مخاطبان زیادی داشت.
با شدت گرفتن بحران‌های سیاسی در افغانستان، ظاهر هویدا در سال ۱۳۶۹ هجری خورشیدی به آلمان مهاجرت کرد و در شهر هامبورگ اقامت گزید. او در طول سال‌های مهاجرت نیز به فعالیت‌های هنری خود ادامه داد و در چندین فیلم کوتاه به عنوان بازیگر حضور یافت. یکی از این آثار، فیلم “نان” به کارگردانی مسعود عطایی بود که در سال ۱۳۷۹ هجری خورشیدی ساخته شد.
ظاهر هویدا در سال‌های پایانی عمر خود به بیماری سرطان گوش مبتلا شد. سرانجام، در ۱۵ حوت/اسفند سال ۱۳۹۰ هجری خورشیدی در هامبورگ آلمان، در سن ۶۷ سالگی درگذشت. میراث او در موسیقی افغانستان همچنان پابرجاست و نام او در تاریخ موسیقی این کشور ماندگار خواهد بود.
روانش شاد و یادش گرامی باد!
