سپوژمی زریاب در ۵ سنبله/شهریور سال ۱۳۲۹ هجری خورشیدی در کابل زاده شد. او فرزند عبدالرئوف پنجشیری است، مردی که فرزندانش را همواره به آموزش و فراگیری دانش تشویق می‌کرد. سپوژمی از همان سال‌های نوجوانی به نوشتن داستان علاقه نشان داد و نخستین تجربه‌های ادبی‌اش را در همان دوران رقم زد. آموزش‌های متوسطه را در دبیرستان ملالی کابل گذراند و سپس در دانشگاه کابل رشته زبان و ادبیات فرانسوی را تا مقطع کارشناسی دنبال کرد. برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در دانشگاه بزانسون دوره دکترا در رشته ادبیات نوین را به پایان رساند. بازگشت او به افغانستان هم‌زمان شد با آغاز فعالیتش به عنوان آموزگار و حضور فعال در محیط‌های فرهنگی و ادبی کابل.
پس از بازگشت از فرانسه، با محمد اعظم ره‌نورد زریاب، نویسنده‌ی شناخته‌شده و همکار ادبی خویش، ازدواج کرد. پیش از این ازدواج، آثار خود را با نام سپوژمی رئوف منتشر می‌کرد. سپوژمی زریاب پیش از اشغال افغانستان توسط شوروی، مدتی در سفارت فرانسه به عنوان مترجم کار کرد و سپس ناگزیر به مهاجرت شد. او در فرانسه اقامت گزید.
سپوژمی زریاب از جمله نویسندگانی است که آثارش پیش از جنگ‌های تحمیلی افغانستان در روزنامه‌ها و مجلات کابل و تهران منتشر می‌شد و به‌تدریج جایگاه او را در میان نویسندگان نسل جدید تثبیت کرد. او حدود چهل داستان کوتاه نوشته است که برخی از آن‌ها به زبان فرانسوی نیز ترجمه شده‌اند. درون‌مایه بیشتر داستان‌هایش بازتاب جهان‌های بسته و خصمانه است، جایی که انسان‌ها ـ به‌ویژه زنان ـ در برابر فشارها، محدودیت‌ها و تبعیض‌ها قرار می‌گیرند. نثرش روشن و دقیق است، شخصیت‌ها را با جملات کوتاه و پرقدرت معرفی می‌کند و در پرداخت داستان از سنت‌های ادبیات مدرن اروپا، به‌ویژه آلبر کامو و فرانتس کافکا، تأثیر پذیرفته، در حالی که نشانه‌هایی از تأملات صادق هدایت نیز در برخی از آثارش بازتاب یافته است.
داستان بلند «در کشوری دیگر»، که نخستین‌بار در سال ۱۳۶۷ و سپس با بازنگری در سال ۱۳۹۳ هجری خورشیدی به چاپ رسید، از برجسته‌ترین آثار اوست و تجربه‌های یک مهاجر شرقی را در جهان غرب باز می‌نماید. همچنین «دشت قابیل» و «شرنگ‌شرنگ زنگ‌ها»، هر دو از سال ۱۳۶۳، همراه با مجموعه «برف و نقش‌های روی دیوار» که با همکاری استاد ره‌نورد زریاب پدید آورد، از دیگر نمونه‌های شناخته‌شده داستان‌نویسی او به شمار می‌روند. در کنار این‌ها، برخی از داستان‌های او چون «مردی از کابل» و «بابل بازپس‌گرفته شد» در مجلات معتبر جهانی از جمله UNESCO Courier منتشر شده‌اند. آثارش در فرانسه نیز انتشار یافته‌اند.
سپوژمی زریاب در کنار زندگی در غربت، میراثی از داستان‌های کوتاه بر جای گذاشته است که از مهم‌ترین نمونه‌های ادبیات داستانی معاصر افغانستان به حساب می‌آیند. زبان سنجیده، شخصیت‌پردازی موجز، و پرداخت دقیق فضای داستانی، او را در ردیف نویسندگانی قرار داده است که توانسته‌اند تجربه زیست زنان افغانستان را با معیارهای ادبیات مدرن پیوند بزنند و از این رهگذر صدای تازه‌ای در ادبیات فارسی معاصر پدید آورند.
