مهدی اخوان ثالث در ۱۰ حوت/ اسفند ۱۳۰۶ هجری خورشیدی در شهر مشهد ایران زاده شد. پدرش علی یکی از سه برادری بود که از روستای فهرج در استان یزد به مشهد کوچ کرده بود و از این رو آنان نام خانوادگی‌شان را اخوان ثالث یعنی برادران سه‌گانه گذاشتند. مادرش، مریم، اهل خراسان بود.
اخوان آموزش‌های اولی را در مشهد گذراند و در سال 1320 هجری خورشیدی برای آموزش جوشکاری وارد دانشکدۀ فنی شد و پس از فراغت و اندکی کار در این زمینه، ازین رشته دل کند. او در جوانی به موسیقی علاقه نشان داد و نسبت به ناخشنودی پدرش، مخفیانه نواختن تار را فرا گرفت.
اخوان تا بیست سالگی در مشهد بود و سپس به تهران آمد و چند سالی در حومۀ تهران به کار آموزگاری پرداخت و پس از دهه چهل خورشیدی از طرف وزارت فرهنگ در کتابخانه‌ی ملی گماشته شد.
با توجه به اینکه پدر مهدی به شعر علاقه داشت، ذوق او را به شاعری سمت و سو داد و سرانجام وارد انجمن ادبی خراسان شد و در زمینه‌ی شعر پرويز كاويان جهرمي و استاد نصرت (منشی باشی) بر او اثر گذاشتند.
مهدي اخوان ثالث در سرودن شعر به سبك كلاسيك در قصيده‌سرايي از سبک اساتید کهن خراسان بویژه منوچهری پیروی کرد و در سبک غزل از ارغنون و در سبک نو نیز پیرو نیما بود.
اشعار اخوان ثالث، به دلیل دارا بودن زمینه‌های اجتماعی، لحن حماسی و ترکیبات نو و تازه، با نام مستعار م.امید منتشر میشد و جایگاه ویژه‌یی در ادبیات فارسی پیدا کرد. اخوان ثالث در شعر کلاسیک فارسی توانا بود، اما به تدریج به سمت شعر نو گرایش پیدا کرد و آثارش در هر دو سبک به یادگار مانده است. او با سبک نیمایی نیما یوشیج آشنا شد و در آثار خود، با ترکیب این سبک با عناصر شعر کلاسیک، به بیان مسائل اجتماعی و فرهنگی زمان خود پرداخت. شاهکار او، شعر «زمستان»، نمایانگر این ترکیب است که در میان فضای سرد و تلخ پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سروده شد و حال و هوای جامعه را به تصویر کشید.
اخوان ثالث در زمینه‌های دیگری نیز چون موسیقی پژوهش‌هایی داشت و به نوازندگی تار نیز علاقه‌مند بود. او زندگی پر فراز و نشیبی داشت و تجربه‌های تلخ شخصی مانند چندبار رفتن به زندان و مرگ دو دخترش نیز در آثارش انعکاس یافت. او تا آخرین سال‌های زندگی خود، همچنان به نوشتن و سرودن ادامه داد و سفرهایی به کشورهای مختلف داشت، اما همیشه با نگاهی انتقادی به شرایط سیاسی و اجتماعی ایران می‌نگریست. وی در ۴ سنبله/شهریور ۱۳۶۹ هجری خورشیدی بر اثر ایست قلبی در تهران چشم از جهان بست و پیکرش در کنار آرامگاه فردوسی در توس به خاک سپرده شد.
روانش شاد و یادش گرامی باد!
