در بیستمین نشست کمیته بینالدولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو، که از ۸ تا ۱۳ دسامبر ۲۰۲۵ در دهلی نو برگزار شد، «هنر مینیاتور سبک کمالالدین بهزاد» بهعنوان میراث فرهنگی ناملموس افغانستان در فهرست جهانی ثبت گردید.
این تصمیم، جایگاه هنری و فرهنگی این سنت فاخر خراسانی را به رسمیت میشناسد و راه را برای حفاظت، آموزش و اشاعه بینالمللی آن هموار میکند. یونسکو تأکید کرده است که این هنر همچنان زنده است و از طریق کارگاهها، مراکز فرهنگی و موسسات هنری در سراسر افغانستان آموزش داده میشود؛ روندی که ضامن انتقال دانش، تکنیکها و زیباییشناسی تاریخی آن به نسلهای آینده است.
کمالالدین بهزاد، نگارگر برجسته سدههای نهم و دهم هجری، با ترکیببندیهای نوآورانه، ظرافت در طراحی و روایتگری تصویری، نقاشی مینیاتور را به اوج رساند. او در مکتب هرات تحت حمایت سلطان حسین بایقرا و وزیر هنردوست امیرعلیشیر نوایی به شهرت رسید و بعدها به دعوت شاه تهماسب صفوی به تبریز رفت و ریاست کتابخانه سلطنتی را بر عهده گرفت.
از میان آثار او، نگارههایی چون «یوسف و زلیخا»، «سقوط قلعه» و «درویشان بر سر سفره» بهعنوان شاهکارهای نگارگری شرقی شناخته میشوند و الهامبخش مکاتب هنری در ایران، آسیای میانه و حتی فراتر از مرزهای منطقه بودهاند.
ثبت جهانی «هنر مینیاتور سبک کمالالدین بهزاد» با استقبال پرشور هنرمندان و جامعه فرهنگی روبهرو شد. این دستاورد، علاوه بر برجستهسازی جایگاه تاریخی سرزمین ما در عرصه هنر جهانی، ارزشهای زیباییشناختی و تأثیر گسترده این سبک نگارگری را نیز آشکار میسازد.
گفتنی است این رویداد فرهنگی و هنری نتیجه همکاری نهادها و شخصیتهای فرهنگدوست کشور است؛ از جمله سفارت و نمایندگی سیاسی افغانستان در پاریس، آقایان همایون عزیزی سفیر و عبدالله ارساری معاون سفیر افغانستان در پاریس، خانهٔ مولانا، موسسهٔ بایسنغر، پارسیبان، نوید مشعوف ـ استاد پیشین دانشگاه هرات ـ و شماری از چهرههای فرهنگی و هنرمندان.
