ابویعقوب اسحاق ابن احمد سجزی (سجستانی)، از متکلمان، فیلسوفان در قرن چهارم هجری قمری بود. او در اواخر قرن سوم یا اوایل قرن چهارم هجری در سیستان چشم به جهان گشود.
در سال ۳۲۲ هجری قمری، ابویعقوب به بغداد سفر کرد و در حلقه‌های علمی اسماعیلیان به تحصیل پرداخت. پس از آن، راهی خراسان شد و به جمع شاگردان محمد بن احمد نسفی پیوست.
از سجستانی آثار متعددی برجای مانده که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: اثبات النبوات، کشف المحجوب و الافتخار. این آثار نقش مهمی در تبیین مبانی کلامی و فلسفی اسلام به‌ویژه مذهب اسماعیلیه ایفا کرد.
تاریخ دقیق وفات او مشخص نیست. عبدالقاهر بغدادی به کشته شدن وی اشاره کرده است. برخی منابع احتمال می‌دهند که او در فاصله سال‌های ۳۸۶ تا ۳۹۳ هجری قمری به دست امیر خلف بن احمد سجزی، از امرای صفاری، به قتل رسیده باشد.
ابویعقوب سجستانی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین متفکران اسماعیلی، نقش مهمی در تحول اندیشه فلسفی این مذهب ایفا کرد. او با بهره‌گیری از آموزه‌های نوافلاطونی، تفسیری نوین از مفاهیم فلسفی و کلامی ارائه داد که تا امروز در مطالعات اسماعیلیه جایگاه ویژه‌ای دارد.
