ابوسعید احمد ابن عبدالجلیل سجزی، یکی از نام‌آوران علم ریاضیات و ستاره‌شناسی در قرن چهارم هجری بود. او در حدود سال ۳۳۰ هجری در سیستان و در خانواده‌ی دهگان به دنیا آمد. سجزی با شخصیت‌های برجسته‌ای مانند ابوجعفر احمد بن محمد صفاری و عضدالدوله دیلمی هم‌دوره بود و در مناطقی همچون سیستان، خراسان و شیراز زندگی کرد. او از جمله دانشمندانی بود که در رصد میل اعظم شیراز، تحت نظارت عبدالرحمن صوفی رازی و با حمایت مالی عضدالدوله دیلمی، مشارکت داشت. این رصد به محاسبه میل اعظم به مقدار ۲۳ درجه و ۳۵ دقیقه منجر شد. ابوریحان بیرونی درباره او چنین می‌گوید: “از ابوسعید سجزی، اسطرلابی از نوع واحد بسط دیدم که شمالی و جنوبی مرکب نبود و آن را اسطرلاب زورقی نامند. او را به جهت این اختراع تحسین نمودم.” این اسطرلاب یکی از برجسته‌ترین اختراعات سجزی محسوب می‌شود و نشان‌دهنده باور او به چرخش زمین بود؛ نظریه‌ای که بعدها توسط گالیله نیز مطرح شد.
سجزی تألیفات متعددی در زمینه ریاضیات و نجوم داشت که از جمله آثار مهم او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کتاب الاختیار، تحصیل القوانین الهندسة المحدود، الزایجات الکواکب، المدخل، رساله در حل ده مسئله، رساله فی باب انقسام خط مستقیم ذی النهایه، رساله فی خواص الشکل الجسم الحادث، رسالة فی عمل البرکار التام و هو برکار المخروط.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سجزی، اعتقاد او به حرکت زمین به دور خود و خورشید بود. ابوریحان بیرونی در کتاب استیعاب الوجوه الممکنة فی صنعة الاسطرلاب به این موضوع اشاره کرده و بیان داشته که سجزی اسطرلابی اختراع کرده بود که مبتنی بر این نظریه بود. این دیدگاه در زمان خود بسیار پیشرو و بحث‌برانگیز محسوب می‌شد و نشان‌دهنده درک عمیق سجزی از حرکات زمین و آسمان بود.
ابوسعید سجزی در سال ۴۱۴ هجری درگذشت.
