عایشه درانی، دختر یعقوب علی خان بارکزی، بانوی شاعر زبان فارسی، در نیمه دوم سده یازدهم هجری در کابل به دنیا آمد. او به علوم متداول روزگار خود مانند صرف، نحو، معانی، بیان و ادبیات آشنایی داشت و در سن جوانی به سرودن شعر روی آورد.
عایشه مورد توجه تیمورشاه درانی بود و قریحه شعری او را حمایت می‌کرد و هدایای زیادی به او تقدیم می‌کرد و مقام او را بلند می‌داشت. عایشه نخستین شعر خود را به حضور تیمورشاه سروده است با این مطلع: “شفق را لاله‌گون دیدم، نماز شام در گردون – مگر خورشید را کشته که دارد دامن پرخون”.
پس از دست دادن یگانه فرزند خود به نام فیض طلب در لشکرکشی محمودشاه به کشمیر، عایشه از دنیای شادی و طراوت به دنیای غم و اندوه متحول شد و شعر او پس از آن پر درد بود. دیوانی از او به یادگار مانده است.
عایشه درانی در سال ۱۲۲۵ هجری در کابل وفات کرد.
