گوهرشاد بیگم، معروف به گوهرشاد آغا و مهدعلیا، در سال ۷۸۰ هجری قمری در خانواده‌ای اشرافی از ایلخانان مغول زاده شد. پدرش، غیاث‌الدین ترخان، از بزرگان خاندان تیموری بود و مادرش، بانو خان‌زاده بیگم، بانویی فرهیخته به شمار می‌رفت.
گوهرشاد با ازدواج با سلطان شاهرخ تیموری، یکی از قدرتمندترین زنان عصر خود شد و در سیاست، فرهنگ و هنر نقش مهمی ایفا کرد. او زنی خردمند، ادب‌دوست و هنرپرور بود که با حمایت از شعر، معماری و اندیشه، دوره‌ای از رنسانس فرهنگی را در قلمرو تیموریان رقم زد. عبدالرحمن جامی از جمله شاعران مشهوری بود که تحت حمایت او قرار داشت و مهری هروی، شاعر نامدار قرن نهم، ندیمه و محرم اسرارش بود. او دستور ساخت بناهای باشکوهی را صادر کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به مسجد گوهرشاد مشهد، مسجد جامع هرات و دو رواق دارالحفاظ و دارالسیاده در حرم علی بن موسی رضا اشاره کرد. این بناها که با هنرنمایی قوام‌الدین شیرازی، معمار برجسته تیموری، ساخته شدند، از نمونه‌های درخشان معماری و کاشی‌کاری قرن نهم هجری محسوب می‌شوند.
پس از درگذشت شاهرخ در سال ۸۵۰ هجری قمری، گوهرشاد برای تثبیت قدرت نوه محبوبش تلاش بسیاری کرد و برای ده سال عملاً فرمانروای امپراتوری تیموری بود. اما در دوران سلطنت سلطان ابوسعید تیموری، جمعی از امرا و مشاوران او علیه گوهرشاد دسیسه کردند و در نهایت، در نهم رمضان ۸۶۱ هجری قمری، به دستور سلطان در هرات کشته شد. او را در کنار همسرش شاهرخ تیموری و فرزندش بایسنقر میرزا در مجموعه مدرسه و مسجد گوهرشاد هرات به خاک سپردند. میراث فرهنگی و آثار او همچنان پابرجاست و یاد او به عنوان یکی از تأثیرگذارترین زنان تاریخ خراسان زنده مانده است.
