ابومحمد حسن بن سهل عبدالله سرخسی، متولد سال ۱۶۶ هجری قمری، برادر فضل بن سهل سرخسی بود که در دوره‌ی وزارت برادرش در عراق زندگی می‌کرد. او از مترجمان نهضت ترجمه بود و در دارالحکمه بغداد تردد داشت. در زمینه‌ی ادبیات نیز مانند برادرش، تبحر داشت و همچنین شعر می‌سرود. زمانی به دربار راه یافت که پدرش سهل توجه یحیا بن خالد برمکی، وزیر معروف هارون را به خود جلب کرد و در پی آن، حسن و فضل نیز به خدمت پسران یحیا درآمدند. مأمون پس از فضل بن سهل، حسن بن سهل را به وزارت برگزید و چون فضل را کشته بود با این انتصاب تلاش کرد تا حسن بن سهل را مورد توجه قرار داده و از این طریق اقدامی تلافی‌جویانه انجام دهد. حسن در دوره‌ی وزارت خود بسیار مورد توجه و احترام مأمون بود و از طرف خلیفه به ذوالکفایتین ملقب شد. ازدواج مأمون با پوران، دختر حسن بن سهل نیز در افزایش محبوبیت حسن نزد خلیفه مؤثر واقع شد.
حسن علاوه بر فرماندهی نظامی، مدیریت سیاسی و زمامداری، از علم و دانش نیز برخوردار بود. مؤرخان، خوش‌خلقی، خردمندی و به‌ویژه گشاده‌دستی فراوان او را ستوده‌اند. البته سخاوت او نیز تا حد زیادی به دلیل ثروت سرشارش بود که تشریفات عروسی دخترش با مأمون گویاترین نمونه‌ای از آن است. از دیگر ویژگی‌های او علاقه‌مندی به علم بود. گفته شده است که آشنایی با نجوم در خانواده او ریشه‌دار بود. همچنین گفته می‌شود که او به تفحص در معانی قرآن علاقه‌مند بود و پرسش‌های مکرر او در این باره، فَرّاء را بر آن داشت تا کتاب “معانی القرآن” را تألیف کند. او در فن کتابت نیز مهارت داشت و مدتی به عنوان یکی از کاتبان مأمون فعالیت کرد. وی در سال ۲۳۶ هجری قمری چشم از جهان بست.
