احمد بن محمد بن علویه، ملقب به «جراب‌الدولة»، از ادیبان و ظریفان برجسته قرن چهارم هجری بود که به‌سبب طبع شوخ، مهارت در طنزپردازی و ذوق هنری، جایگاهی ویژه در محافل ادبی و دربارهای عباسی و آل بویه یافت. گستره نفوذ و شهرت او در نواحی مختلف جهان اسلام بود.
جراب‌الدولة از چهره‌های شاخص ادب سرگرم‌کننده در عصر عباسی به‌شمار می‌رود. حضور فعال او در محافل درباری، به‌ویژه به‌سبب لطایف و نوادرش، موجب شد تا لقب «جراب‌الدولة»—به معنای «کیسه دولت» یا «طنزگوی درباری»—بر او نهاده شود. افزون بر ادب، وی در موسیقی نیز مهارت داشت و در مقدمه اثر خود به چیرگی‌اش در این هنر اشاره کرده است.
از مهم‌ترین آثار او، کتاب ترویح الأرواح ومفتاح السرور والأفراح است؛ مجموعه‌ای ارزشمند از حکایات طنزآمیز، لطایف شعری، نوادر تاریخی و داستان‌های سرگرم‌کننده که تصویری زنده از فرهنگ شوخ‌طبعی و ذوق ادبی آن دوره ارائه می‌دهد. این اثر در چندین بخش تنظیم شده و شامل حکایاتی از طنزپردازان نامداری چون ابونواس، بشار بن برد تخارستانی، ابوالعیناء و الجماز است. همچنین اشعاری در آن گرد آمده که در دیوان‌های رایج آن عصر یافت نمی‌شوند، و از این‌رو، منبعی مهم برای شناخت ادبیات غیررسمی و طنز در دوره عباسی محسوب می‌شود.
نویسندگان بزرگی چون ثعالبی (متوفی ۴۲۹ هـ.ق) در آثار خود از این کتاب نقل کرده‌اند. با این حال، برخی پژوهشگران مانند عبدالعزیز المیمنی، در مقاله‌ای تحقیقی که در سال ۱۳۴۷ هـ.ق منتشر شد، بر این باور بودند که «جراب‌الدولة» نام یک فرد است، نه عنوان کتاب، و در این زمینه دیدگاه متفاوتی ارائه کردند.
احمد بن محمد علویه، با گردآوری لطایف و حکایات، اثری ماندگار در ادب عربی برجای گذاشت. هرچند جزئیات دقیقی از زندگی شخصی و زمان وفات او در دست نیست، اما کتاب ارزشمندش گواهی بر جایگاه ممتاز او در فرهنگ طنز و ادب سرگرم‌کننده عصر عباسی است.
