زردشت یا زرتشت نخستین پیامبر یکتاپرست در تاریخ باستان ما دانسته می‌شود که در برخی منابع تاریخی گفته شده که او حوالی۶۶۰ قبل از میلاد چشم به جهان گشوده است و در سال ۶۳۰ قبل از میلاد در بلخ به پیامبری رسید و به عنوان دعوت‌گر به گفتار نیک، کردار نیک و پندار نیک مردم را به سوی نیکی دعوت می‌کرد. زردشت خدایان پیش از خود را باطل دانسته مردم را به سوی پرستش اهورا مزدا فرا می‌خواند. این پیامبر، روشنایی آتش را مظهر خدای بزرگ می‌دانست. او برای رساندن پیام خود به مردم در سراسر ایران‌زمین و سرزمین‌های اطراف تا بابل مسافرت می‌کند و در هرکجا مردم را دعوت به سوی آیین خود می‌کند. زردشت کتاب زند را برای ترویج افکار و عقاید خود به گشتاسپ – شاه بزرگ اسپه بلخ تقدیم کرد. گات‌ها حاوی مضامینی چون توحید، آزادی اندیشه و نظم اجتماعی است. در جهان‌بینی اویستایی زردشت، جهان پر از نیکی و بدی است که این دو پدیده دایماً در جنگ با هم‌دیگر استند. اهریمن که نماد بدی برای زردشت بود، به عنوان شر لایتناهی در پی گمراه‌کردن انسان‌هاست. زرتشت سرانجام در سال ۵۸۳ قبل از میلاد در آتشکدۀ نوبهار بلخ توسط ارجاسپ تورانی به قتل رسید.
