تاریخ مسعودی معروف به تاریخ بیهقی (مجلد سوم: شامل قسمتی دیگر از حواشی و تعلیقات)
تاریخ مسعودی معروف به تاریخ بیهقی که مجلدات پنجم تا دهم کتاب بزرگی است به نام «جامع التواریخ» یا «جامع فی تاریخ آل سبکتکین» یا «تاریخ آل محمود» یا «تاریخ آل سبکتکین» تألیف نویسنده معروف قرن پنجم ایران ابوالفضل محمد بن حسین کاتب بیهقی و یگانه قسمتی است مستقل که از آن کتاب بزرگ مانده است. این کتاب به چند جهت یکی از مهمترین کتابهای نثر فارسی است: نخست آنکه حدود هزار سال است که نوشته شده و اگر کهنهپارهای از آن زمان به دست میآمد، غنیمتی بزرگ بود، چه اینکه به گفته و نوشته مردی که در زمان خود ادیب و دانشمند و نویسنده و خوشنویس بوده است. دوم آنکه یگانه کتابی است که جزئیات زندگی شبانهروزی و کردار و گفتار مردم ایران را در زمانهای قدیم دربر دارد. سوم اینکه تاریخ مفصل زمانی است که عبرتهای بسیار در بردارد. چهارم آنکه از نظر لغت و صرف و نحو و ترکیبات و تعبیرات و تلفیقات زبان فارسی گنجینه بیمانندی است. بالاخره اینکه داستانها و حکایات و اشعار بسیاری از دورههای پیش از غزنویان را دربر دارد که برای ادبیات و تاریخ ایران بسیار سودمند است.