بشار تخارستانی
ابی‌معاذ بشار بن برد العقیلی تخارستانی از شاعران بزرگ فارسی‌زبان و از پیشگامان نهضت عدالت‌خواهی شعوبیه است. او در سال ۹۶ هجری در یک خانوادۀ خراسانی تخارستانی در بصره چشم به‌جهان گشود. بشار در جوانی با مشاهدۀ مظالم حکومت اموی، به جریان نهضت شعوبیه پیوست. با انتقال حکومت از بنی امیه به بنی‌عباس، در کنار دیگر خراسانیان دانشمند و سیاست‌دان، وارد دستگاه عباسی شد و به کتابت و خطابت پرداخت. او با زبان شعر در ترویج افکار و اندیشه‌های شعوبی خود مبادرت ورزید. اشعار بشار پر از مفاخر نیاکان آریایی او است. او را شاعر نابینا ثبت کرده‌اند که با آواز بلند در کاخ سلطنت عباسی به نسب پاک نیاکان خراسانی خود می‌بالید. بشار را در شمار بزرگ‌ترین خطبا، بلغا و فصحای دورۀ او دانسته اند. زبان صریح بشار دشمنان زیادی در دستگاه عباسی برای او تراشید. او را به اتهام زندیقی و یا زردشتی‌گری دستگیر و در سال ۱۶۷ هجری به قتل رسانیدند و در بصره به خاک سپرده شد.
