ابو زید بلخی
ابوزید بلخی ملقب به احمد بن سهل در سال 235 هجری در ناحیۀ شامستان از روستاهای نزدیک به نهر غربنکی بلخ متولد شده است. ابوزید برای فراگیری دانش و علوم متداول عازم عراق گردید و در آنجا از محضر اساتید بزرگی بهره جست. او نزد یعقوب بن اسحاق کندی به کسب علوم عقلی پرداخت و هم‌چنین در عراق فلسفه، نجوم، طب و طبیعیات را آموخت و در علم کلام و دیگر دانش‌های متداول اسلامی تبحر یافت. ابو زید در علوم جغرافیا، ریاضی، کلام و فلسفه تبحر داشت و به این باور بود که حکمت و شریعت با هم آمیخته اند و در نزدیک کردن این دو پدیده سهم بارز داشت. ابو حیان توحیدی، ابو زید را «سیّد» مشرقیان در انواع حکمت شمرده است. او هم‌چنین به کروی بودن زمین باور داشت و این ایده را مطرح کرد. ابوزید بلخی نزدیک به هفتاد تألیف دارد که مهمترین آن‌ها کتابی در مورد کیفیت تأویل آیات قرآن و ایراد به تأویلات اسماعیلیان و کتاب القرابین و الذبائج اند. ابوزید شاگردان فراوانی را تربیت کرد که زکریای رازی، فیلسوف بزرگ جهان اسلام نیز از شاگردان وی است. ابوزید در سال 322 هجری در بلخ چشم از جهان فروبست و در همان‌جا به خاک سپرده شد.
