رضا شفیعی کدکنی، در 19 میزان/مهر سال ۱۳۱۸ هجری خورشیدی در روستای کدکن از توابع نیشابور، استان خراسان رضوی، زاده شد. آموزشهای ابتدایی و متوسطه را در مشهد به پایان رساند و پس از آن وارد دانشگاه تهران شد. او مدرک دکترای خود را در رشتهی زبان و ادبیات فارسی از این دانشگاه دریافت کرد. در این دوران، زیر نظر اساتید بزرگی همچون بدیعالزمان فروزانفر و محمدتقی مدرس رضوی به تحصیل پرداخت و به پژوهش در زمینههای مختلف ادبیات فارسی، بهویژه عرفان و تصوف، علاقهمند شد.
رضا شفیعی کدکنی سالها به عنوان استاد دانشگاه تهران فعالیت کرد و در طی این مدت به تربیت نسلهای مختلفی از دانشجویان و پژوهشگران ادبیات فارسی پرداخت. تخصص او بیشتر در حوزههای شعر کلاسیک، عرفان و ادبیات تطبیقی است. او همچنین مقالات علمی و پژوهشی بسیاری در زمینهٔ نقد ادبی و تصوف منتشر کرده که همواره مورد توجه پژوهشگران و علاقهمندان قرار گرفته است.
شفیعی کدکنی در کنار فعالیتهای علمیاش، به عنوان شاعری برجسته نیز شناخته میشود. شعرهای او به سبک نو و کلاسیک سروده شده و از نظر زبانی و معنایی تلفیقی از سنت و نوگرایی هستند. او در اشعارش به موضوعاتی همچون عشق، طبیعت، انسانیت، و مسائل اجتماعی میپردازد. آثار شعری وی را میتوان ترکیبی از زبان ساده و نگاهی عمیق به معانی و مفاهیم دانست.
از مهمترین آثار رضا شفیعی کدکنی میتوان به مجموعههای شعری زیر اشاره کرد: در کوچهباغهای نیشاپور، شبخوانی، بوی جوی مولیان و مثل درخت در شب باران، اشاره کرد. کدکنی کتابها و مقالات فراوان در زمینهٔ نقد ادبی، تاریخ ادبیات و تصوف نوشته است که از جمله میتوان به: صور خیال در شعر فارسی، تحقیقی دربارهٔ تصاویر و تخیل در شعر فارسی، موسیقی شعر: پژوهشی در زمینه وزن و آهنگ در شعر فارسی و زبان شعر در نثر صوفیه: اثری دربارهٔ تاثیر متون عرفانی بر شعر فارسی، اشاره کرد.
شفیعی کدکنی با پژوهشهای عمیق خود در زمینهٔ ادبیات کلاسیک فارسی و به ویژه تصوف، توانسته است به عنوان یکی از برجستهترین محققان این حوزه شناخته شود. او با بررسی و تحلیل آثار عرفانی و شعری شاعران بزرگی همچون مولانا، حافظ، عطار و سعدی، دیدگاههای جدیدی در مورد این متون ارائه داده و تلاش کرده است تا ارتباط بین اندیشههای عرفانی و اجتماعی را روشن کند. شعرها و پژوهشهای او نه تنها در ایران بلکه در دیگر کشورها نیز مورد توجه قرار گرفته است. وی همچنان به عنوان یکی از بزرگترین مراجع ادبیات فارسی معاصر شناخته میشود و تأثیر قابل توجهی در حفظ و گسترش ادبیات فارسی و نقد آن داشته است.