بی. آر امبدکر
(۱۹۵۶-۱۸۹۱)
بهیم‌رائو رام‌جی امبدکر، دانشمند سیاسی، اصلاح‌گر اجتماعی و بنیان‌گذار قانون اساسی هند، در ایالت مادیا پرادش چشم به جهان گشود. او از خانواده‌ای فقیر و وابسته به طبقهٔ «دالیت» یا همان «نجس‌های» نظام کاستی هند بود؛ گروهی که به لحاظ سنتی ناپاک پنداشته می‌شدند و از حقوق انسانی و اجتماعی محروم بودند.
در سایهٔ فرصت‌های محدودِ هند مستعمره، امبدکر توانست با بورسیه به ایالات متحده مهاجرت کند و در دانشگاه کلمبیا تحصیل نماید. گفته می‌شود مکس مولر، خاورشناس آلمانی، از حامیان مالی تحصیل او بود.
نخستین فعالیت سیاسی امبدکر، در مخالفت با مهاتما گاندی آغاز شد؛ جایی که او به‌شدت از نظام طبقه‌محور و تبعیض‌آمیز هندو انتقاد کرد و بر برابری مطلق انسان‌ها پافشاری نمود. به همین دلیل، در سال‌های بعد دین هندو را ترک کرد و به آیین بودا گروید تا گسست فکری و اجتماعی خود را با ساختار سنتی هند نشان دهد.
او ساختار طبقاتی جامعهٔ هندویی را از بنیان ناعادلانه می‌دانست و تمام توان خود را برای رفع آن به کار گرفت. امبدکر از حقوق اقلیت‌ها دفاع می‌کرد و در برخی مقاطع با نیروهای استعمارگر بریتانیا برای تضمین این حقوق وارد مذاکره شد؛ از جمله در تقابل با گاندی در ماجرای تخصیص کرسی‌های مستقل برای دالیت‌ها در پارلمان.
او بر این باور بود که محروم‌کردن یک طبقه از فرصت‌های دولتی و اجتماعی، آن‌هم صرفاً به دلیل تولد، خیانتی به عدالت و دموکراسی است. از نگاه امبدکر، حقوق بشر باید مستقل از جنسیت، طبقه و عقیده باشد. او خواستار برابری میراث میان دختران و پسران، حق طلاق برای زنان، و آزادی‌های فردی و اجتماعی برای تمامی شهروندان بود.
امبدکر رؤیای جامعه‌ای یک‌رنگ و یکپارچه را در سر داشت؛ جامعه‌ای با زبان ملی مشترک، دولتی سکولار و نظامی عادلانه که هر انسان بتواند در آن زندگی شرافتمندانه‌ای داشته باشد.
او نخستین رهبر غیرمسلمان هند بود که با قاطعیت، تقسیم هند و پاکستان را رد کرد و خواهان حفظ وحدت ملی تحت لوای حکومتی سکولار و دموکراتیک بود.
برای مطالعه بیشتر
- رتن، رام و تیاگی، ریچی. تفکر سیاسی هند. دهلی نو: انتشارات اگروال، ۱۹۹۰.
- مهتا، وی. آر. بنیاد های تفکر سیاسی هند. دهلی نو: مانوهار، ۱۹۹۲.
