آلیگایری دانته
(1265- 1321)
شاعر، عالم کلام و فیلسوف سیاسی ایتالیایی که با نوشتن حماسه “کمدی الهی”1 شهرت دارد. او شرح بسیار ژرف از سیاست و اوضاع دوره میانه اروپا دارد. در سیاست فلورانس در ایتالیا سهم داشت و در راستای شناخت فساد سیاسی در عصر میانه در ایتالیا از نزدیک در تماس بود. کتاب “دوزخ”2 وی یاد آوری این مشکلات است.
او در آثار خود می نویسد که چگونه حرص قدرت، ماده گرایی، خود بینی، کینه توزی و رقابت در میان خانوادههای سیاسی در فلورانس که غنیترین مرکز فرهنگی اروپا بود، شدت گرفته بود. کلیسا روم از این ناحیه به شدت متضرر شده بود. ظهور پاپگرایی در روم منجر به محرومیت عشق انسان به خدا از طریق مسیح شد. این امر دانته را وادار کرد تا از سیاست آگوستینی حمایت کند که مبتنی بر جدایی دولت و کلیسا بود.
دانته در راستای جدایی دین از دولت، نظریه “دو خورشید”3 را مطرح کرد که منظور از آن یکی خورشید دولت و دیگر خورشید کلیسا بود تا برای بشر راههای درست و سالم زندگی را آموزش بدهد. او در راستای عشق الهی و انسان معتقد بود که این دو نهاد در کنار یکدیگر میتواند خدمت بهتری برای مردم کند.
در کتاب “در باره سلطنت” 4 دانته برای نجات بشر از مشکلات، تز حکومت واحد جهانی را پیشکش کرد که با شکلگیری نظام سلطنت جهانی امکان جلوگیری از پراکندگی قدرت وجود دارد. او میخواست بگوید که از این طریق میشود از رقابت دولتها ممانعت کرد. او راه مشروعیت را نیز نه مبنای کلیسا که مستقیم از خدا میدانست. او در این نظریه در حقیقت در خط مارتین لوتر و جان کالوین قدم گذاشته بود که عبارت از اصلاحات بزرگ بود.
البته تکریم کلیسا هرگز فراموش دانته نشد. او نهاد کلیسای کاتولیک را مشاور خوب برای دولت میدانست. او میگفت که شاه باید به عنوان فرزند بزرگتر برای اسقف اعظم روم اداره مملکت را بعهده بگیرد. این اندیشمند بزرگ با شاه بونیفاس هشتم در فلورانس مشکل پیدا کرد و او را به فساد محکوم کرد.
برای مطالعه بیشتر:
- دی انترواس، ای. پی. دانته به عنوان متفکر سیاسی. آکسفورد: انتشارات کلراندون، 1952.
- هولمس، جی. دانته. نیو یارک: هیل و وانگ، 1980.
- شیلدون، گارت وارد. دایره المعارف اندیشه سیاسی. نیویارک:فکت ان فایل، 2001.
1-2 Divine Comedy
3 Two Suns
4 On Monarchy