گیامباتیستا ویکو
(1668-1744)
گیامباتیستا ویکو یک فیلسوف سیاسی و حقوقی ایتالیایی در دانشگاه ناپلیس آموزش دید و با نگاهی سنتی و تاریخی که به سیاست داشت، کتاب معروف “در خرد باستان ایتالیا”1 را در سال 1710 میلایدنوشت. هرچند پنج سال بعد از آن، به دانش نوین و روزگار خود هم‌چنان توجه کرد و کتاب دیگری زیر عنوان “دانش جدید”2 در سال 1725 میلادی منتشر کرد.
براساس اندیشه‌های سیاسی ویکو، حقوق مدنی و آزادی از طریق عقل به دست می‌آیند. او در نقد پدرسالاری به خصوص در ایتالیا می‌نویسد که در دوره باستان در جامعه‌های آن زمان در نهاد خانواده پدر قدرت اصلی و اساسی داشت. با انتقال میراث قدرت پدر برای کودکان در خانواده، اشرافیت و پدرسالاری بوجود آمد.
او در عوامل رشد نظام دموکراتیک به لحاظ تاریخی هم‌چنان اظهار نظرهای در آثار خود کرد. آن این بود که چون اشرافیت رشد کرد، مردم در اعتراض به آن و رفع انحصار و تحدید درپی حق خود شدند. موج آگاهی و اعتراض در میان مردم منجر به شکسته‌شدن نظام اشرافیت و شکل‌گیری توقعات برای دموکراسی شد.
ترس ویکو از آن بود که مبادا خود خواهی اکثریت افراد در دموکراسی باعث ظهور انارشیسم شود. شرائطی که افلاطون قبلا پیش بینی کرده بود. این دیالکتیک بعد‌ها نظریه‌های هگل و کروس را متاثر ساخت. آنان به تاثیرپذیری از ویکو دیالکتیک انارشیسم و نظم را درنظر داشتند.
برای مطالعه بیشتر:
- تاگلیکازو، جی. ویکو: گذشته و حال. اتلانتیس هایلند، ان. جی: انشارات بشری، 1981.
- شیلدون، گارت وارد. دایره المعارف اندیشه سیاسی. نیویارک:فکت ان فایل، 2001.
1. On the Ancient Wisdom of Italians
2. The New Science
