سوامی وویکانندا
(۱۹۰۲-۱۸۶۳)
سوامی وویکانندا، معروف به ناپلئون هند، یکی از بزرگ‌ترین اصلاح‌گران مذهبی و سیاسی قرن نوزدهم در آئین هندو بود. او در کلکته متولد شد و تعلیمات خود را با محوریت فلسفه ویدانتا آغاز کرد. آنندا دین را نه به‌عنوان دکترین یا ایدئولوژی، بلکه به‌عنوان وسیله‌ای برای شناخت حقیقت می‌دید. او بر این باور بود که از طریق دین، انسان می‌تواند قدرت والای الهی را بشناسد و آئین هندو را جامع‌ترین دین می‌دانست که بدون تعصب، در طول تاریخ اقدامات بزرگی انجام داده است.
از دیدگاه سیاسی، او جامعه را به چهار طبقه تقسیم می‌کرد: برهمنان (افراد خردمند و دانشمند) که مسئول هدایت سیاسی بودند، سربازان که وظیفه رهبری عملی را بر عهده داشتند، و دو طبقه دیگر شامل بازرگانان و خدمه. وی این تقسیم‌بندی را بر اساس “نظریه ورنا”، برگرفته از دوره ویداها، تشریح کرد.
وویکانندا گرایش‌های سوسیالیستی داشت و معتقد بود همه انسان‌ها در حوزه مادی باید برابر باشند. او با تأکید بر عدالت اقتصادی، بر این باور بود که هماهنگی اجتماعی از طریق شرح وحدت و ایجاد فرصت‌های برابر برای همه امکان‌پذیر است.
او غرب‌گرایی را مورد انتقاد قرار می‌داد و معتقد بود نهادهای اجتماعی و سیاسی غرب فقط برای خود غرب مناسب هستند و برای هند سودمند نیستند. در عین حال، دیدگاه کامل شرقی را نیز نمی‌پذیرفت و می‌گفت که لائیک‌های غرب و روحانیون شرق هر دو در خراب کردن جوامع نقش داشته‌اند. او پیشنهاد می‌کرد که راه‌حل میانگینی ایجاد شود.
این هومانیست برجسته، سوسیالیسم را ابزاری می‌دانست که انسان‌ها را از نظر مادی و معنوی برابر کند. او با الهام از اوپانیشادها، معتقد بود که طبیعت انسان آزاد، پاک و معنوی است.
وویکانندا همچنین دولت را نهادی جدا از مردم نمی‌دید. همانند هگل، گرین و بوسانکویت، او باور داشت که دولت نتیجه طبیعی همزیستی مردم در یک جامعه است. او آرزو داشت دولت با شکوه ودانتا دوباره احیا شود.
برای مطالعه بیشتر
- رتن، رام و تیاگی، ریچی. تفکر سیاسی هند. دهلی نو: انتشارات اگروال، ۱۹۹۰.
- دتا، بهوپندرتات. سوامی وویکانندا: پیامبر میهن دوست. کلکته: انتشارات نو بهارت، ۱۹۵۴.
- مهتا، وی. آر. بنیاد های تفکر سیاسی هند. دهلی نو: مانوهار، ۱۹۹۲.
