یما ناشر یکمنش، در ۱۱ جوزا/خرداد سال ۱۳۴۱ هجری خورشیدی در شهر کابل چشم به جهان گشود. دوران کودکی و نوجوانی‌اش را در فضای متنوع فرهنگی و اجتماعی افغانستان سپری کرد. آموزش‌های ابتدایی و متوسطه را تا صنف دهم در ولایت کندز گذراند و سپس برای ادامه‌ی تحصیل به کابل آمد و دوره‌ی لیسه را در لیسه‌ی حبیبیه، به پایان رساند.
پس از ختم دوره‌ی مکتب، برای ادامه‌ی تحصیل در رشته‌ی کیمیای صنعتی راهی جمهوری چک شد و در سال ۱۳۶۸ هجری خورشیدی موفق به اخذ مدرک ماستری در این رشته گردید. اما روح جویا و دغدغه‌مند او تنها به جهان علم بسنده نکرد؛ از سال‌های آغازین دهه‌ی ۱۳۷۰ هجری خورشیدی، به‌صورت جدی وارد عرصه‌ی نویسندگی شد و آثارش در داخل و خارج از کشور به چاپ رسیدند.
نخستین اثر او با نام «خرنامه»، پژوهشی است طنزآمیز و در عین حال ژرف، که در آن به بازتاب “خر” در ادب فارسی پرداخته و به‌گونه‌ای خلاقانه، سیمای این حیوان را از دل متون کهن تا طنز معاصر پی‌گیری کرده است. این کتاب آغاز راهی بود که یکمنش در آن، طنز را نه تنها برای خنداندن، که برای اندیشیدن و آگاه ساختن به کار گرفت.
او با نام هنری کاکه تیغون، یکی از چهره‌های شناخته‌شده‌ی طنز ادبی افغانستان به شمار می‌رود. سبک طنز او آمیخته‌ای‌ست از زبان عامیانه، اشارات تاریخی و نگاه انتقادی به وضعیت اجتماعی و سیاسی. دو گزینه‌ی طنز او با نام‌های «لبخند شیطانی» و «کاکه تیغون» در مسیر تاریخ تا کنون در کابل منتشر شده و با استقبال مخاطبان روبه‌رو گردیده‌اند.
یما ناشر یکمنش از زمره‌ی نویسندگانی‌ست که طنز را به عنوان ابزاری برای روشنگری، اعتراض و بازاندیشی به کار می‌گیرد؛ طنزی که نه از سر تفنن، که از دل دغدغه‌های واقعی برمی‌خیزد. حضور پیوسته‌اش در ادبیات طنز معاصر افغانستان، صدای متفاوتی به این حوزه بخشیده است.
