رِنالد الین نیکلسون در 28 اسد/مرداد سال 1247 هجری خورشیدی در کیلی یورکشایر انگلستان متولد شد. وی تحصیلات خود را ابتدا در دانشگاه ابردین و سپس در دانشگاه کمبریج ادامه داد و در این مسیر به یادگیری زبانهای عربی و فارسی پرداخت و به عنوان خاورشناس و اسلامشناس برجسته انگلیسی، با تألیفات و ترجمههای مهم خود در زمینه ادب و عرفان اسلامی به شهرت رسید.
رِنالد الین نیکلسون به دلیل آثار برجستهاش در زمینه ادب و عرفان فارسی در میان فارسیزبانان به شهرت رسید. وی با ترجمههای معتبر از متون فارسی، به ویژه «دیوان شمس» و «کشفالمحجوب»، به معرفی ادبیات فارسی در دنیای انگلیسیزبانان کمک کرد. نیکلسون همچنین در تصحیح و تنقیح متون کلاسیک مانند «مثنوی مولوی» و «تذکرةالاولیا» نقش مهمی داشت و با تألیفاتش در زمینهی عرفان اسلامی مانند «عارفان اسلام»، به تبیین جنبههای مختلف عرفان اسلامی پرداخت. ترجمه و شرح مفصل او از «مثنوی مولوی» به عنوان یکی از منابع مهم برای پژوهشگران و علاقهمندان به ادبیات عرفانی فارسی شناخته میشود. او آثار مهمی از جمله «تاریخ ادبیات عرب» (۱۹۰۷)، کتابهای دروس عربی در سه جلد، و متن و شرح دیوان ابن عربی به نام «ترجمانالاشواق» (۱۹۱۱) را منتشر کرد. نیکلسون همچنین به تصحیح متون عرفانی فارسی پرداخت و مهمترین اثر او در این زمینه تصحیح و تنقیح مثنوی مولوی در سه جلد بود. در حوزه ترجمه، او «کشفالمحجوب» هجویری را در سالهای ۱۹۱۱ و ۱۹۳۶ به انگلیسی برگرداند و بزرگترین دستآورد او در این بخش، ترجمه و شرح مثنوی مولوی در هشت جلد (۱۹۲۵ تا ۱۹۴۰ م.) بود. نیکلسون با درک عمیق و دقیق خود از اسلام و فرهنگهای اسلامی، که هرگز به خارج از اروپا سفر نکرده بود، تأثیر زیادی بر پژوهشهای خاورشناسی گذاشت. او بروز پنجم سنبله/شهریور سال 1324 پس از هفتاد و هفت سال زندگی، چشم از جهان فروبست.
