پوران یا پوراندخت سرخسی، به عربی بوران، بانوی خردمند و ادیب، در سال ۱۹۲ هجری در سرخس، از شهرهای خراسان، تولد شد. او دختر حسن بن سهل سرخسی، وزیر با اقتدار عباسی، و همسر مأمون الرشید عباسی بود. داستان شکوه محفل عروسی او با مأمون در تاریخ معروف است.
پوران در ترویج فرهنگ بزرگ خراسانی در بلاد عراق و فرهنگ و علم‌دوستی مأمون، در کنار مادر مأمون، مرجانه بادغیسی، یکی دیگر از زنان خراسانی، نقش مهمی ایفا کرده است. بورانی، از خوراک‌های معروف که عرب‌ها به آن “البورانیه” می‌گویند، منسوب به بوران است
پوران در دستگاه مأمون و در کاخ خلیفه از همه زنان او گرامی‌تر و سرآمد بود و تا آخر حیات مأمون به این پایگی ماند. او را زن ادیب توصیف کرده‌اند که با مأمون مشاعره کرده است. در عین حال، پوران در شعر شعرای بزرگ عرب مانند ابونواس مدح شده است.
پوران رفتار و ذهن خلیفه عباسی را می‌توانست بخواند. بعضی از رفتار او را پیش از افشای آن تعبیر می‌کرد و مأمون از این تیزهوشی پوران در شگفت بود.
این زن هشیار و مدبر در سال ۲۷۱ هجری وفات کرد.
