محمود یلواج، یا محمود خوارزمی، یکی از مشاوران و فرستادگان مسلمانان چنگیز مغول بود. او به عنوان ریاست فرستادگانی به سال 615 هجری با هدایا و تحفه‌هایی به خدمت سلطان محمد خوارزمشاه رسید و نامه‌ی چنگیز را به نزد خوارزمشاه آورد. او با ایجاد تمهیدات لازم، خوارزمشاه را به امضای یک عهدنامه راضی کرد که به موجب آن دو طرف دوستی با یکدیگر برقرار کردند و تصمیم گرفتند دوستان همدیگر باشند و دشمنان هم را دشمن بدارند. محمود یلواج از طرف چنگیز این معاهده را امضاء کرد. پس از تسخیر چین شمالی، اوگتای قاآن حکومت آن نواحی را به محمود یلواج، و اداره ممالک اویغور، ختن، کاشغر و ماوراء النهر تا سواحل رود جیحون را نیز به پسر او، مسعود بیگ، واگذاشت. این پدر و پسر با تلاش در تعمیر خرابی‌های گذشته، اصلاح حال مردم، و اداره ممالک، باعث شادابی و بهبود وضعیت این نواحی شدند.
محمود یلواج خوارزمی شخصیتی مهم در تاریخ است که نقش موثری در ارتباطات و روابط بین امپراتوری مغول و دولت‌های اسلامی داشته است. او به دلیل توانایی در ایجاد و حفظ روابط دیپلماتیک و توانمندی در انجام مذاکرات، به عنوان یکی از سه مشاور اصلی چنگیز خان شناخته می‌شود. محمود یلواج در ادارهٔ بخش‌های مختلف امپراتوری مغول در آسیای مرکزی نقش داشت و از توانمندی‌های اداری و سیاسی خود برای بهبود وضعیت مردم و توسعهٔ مناطق مسلمانان استفاده کرد.
