نبیگ/کتاب «دمی با نوروز» پژوهشی فراگیر پیرامون تاریخ انقلابی جشن نوروز است. دراین نبیگ دست در دست نوروز آریایی به دوران استورهای میرویم و شکوه و ارج آنرا با چشمِ سر میبینیم. همچنین پلّه به پلّه به روزگار کنونی گام میگذاریم و دم به دم دگردیسیهای این جشن شکوهمند را از دیده میگذرانیم.
دمی با نوروز در دو فرکرد/فصل آرَسته شدهاست: در فرکرد نخست به تاریخچۀ پیدایش جشن نوروز، نمادهای تاریخی آن، گسترۀ گیتایی/جغرافیایی نوروز و پیامهای و آیینهای آن پرداختهام. و در فرکرد دوم به جشنهای دیگر آریایی که با نوروز پیوند ناگسستنی پیدا کردهاند، روشنی انداخته شدهاست.
این نبیگ با یک سرنامه و یک چکیده و یک نتیجهگیری (برآیند گفتارها) آرسته شدهاست. همچنین نبشتهای پر مایه از دوست پرمهر و فرزنهام نصرالله نیکفر بهسانِ دیباچهای به آن افزوده شدهاست. نبشتهی سرشار از ژرفنگری و دارای نکات بسیار ارزشمند تاریخی که ارزش ادبی آن نیز درخور نگرشی است ویژه و ستودنی.
بایستی بیافزایم که روِش پژوهش دراین آفرینه/اثر کتابخانهای بودهاست و بنده تا اندازۀ توان به کنکاژ سرچمشههای نوروزی پرداختهام. همچنین نبیگها، مقالهها و رویهپارههای بسیاری را خوانده و به بررسی گرفتهام.
هر نوشتهای از ویژگیهایی برخودار است و از گوشههای گونهگون درخور بررسی است. این نبیگ هم دارای ویژگیهایی است که به آزنک/شرح زیر میشود فشردهاش کرد:
_ نخستین ویژگی آن پرداختن به پرسمان تاریخی نوروز است که تا هنوز، در افغانستان، نگرشی چندانی بدان نشدهاست.
_ دومین ویژگیاش را میتوان ارزش پژوهش و یافتههای تازه در زمینهی نوروز به شمار آورد.
_ این کتاب تنها ویژه نوروز نیست؛ گوکه/بلکه دادههای تاریخی، ادبی و استورهای آن نیز ارزشمند هستند.
_ چهارمین ویژگی در شیوه نگارش و زبان سرهای آن است. شاید بنده از نخستین کسانی باشم که دراین زمینه مینویسم.
واژههایی که دراین آفرینه به کار رفتهاست ارزش ویژهای زبانشناختی و بومیگری دارد.
بندواژههای برساختهی نویسنده، بهرهگیری از آرایههای ادبی ویژگی دیگر این نوشته است.