نوروز فصل رویش و زایش دوباره طبیعت است. این فصل نمایشی از پیراستهگی و آراستهگی، فصل اعتدال بهار، جشن رنگها و تازهگیها و طراوت طبیعت است.
نوروز برگهی جدیدی از زندگی تازه است. نوروز تکرار تازه شدن است. این جشن باستانی پارسایی پیامآور شادی و شور و نشاطِ دوباره است. نوروز همچنان که از نامش پیداست روز نو، بهار نو، فصل نو و زندگی نو است. این همه طراوت با شروع فصل بهار برای روح و روان انسان شادیآفرین است، زیرا در بطن و ریشه این جشن کهن و باستانی به نوعی ما شاهد آیین زیبایی شکرگذاری و اظهار سپاس از خداوند هستیم. در این جشن باستانی هم زندگی و هم بندگی نهفته است.
اهمیت روانی نوروز
روح انسان متشکل از مجموعه ای از احساسات و افکار است که هر کدام به نوعی به روان انسان تاثیر میگذارد. انسانها موجوداتی اجتماعی و تعاملپذیر هستند، روح آنها در تعامل با یکدیگر میتواند جذب انواع انرژیهای مثبت و منفی را داشته باشد که در طولانیمدت تاثیر ژرفی بر بخشهای مختلف زندگی آنها خواهد داشت.
حال هرچه میزان بازخوردهای اجتماعی نرمتر و فضا شادتر باشد، روان انسان به امنیت بیشتری دست پیدا میکند. شادی محرکی است که سلولهای مغز را وادار به تولید هورمون دوپامین میکند.این هورمون شادیآفرین است. و این حس شادی را انسانها میتوانند در تعاملات اجتماعی که با اعضای خانواده و دوستان دارند، به ویژه در ایام نوروز که این تعاملات پر رنگتر میشوند، کسب کنند.
نوروز به عنوان یک جشن باستانی نمایانگر حس حمایت اجتماعی، انسجام اجتماعی و پیدایش نوعی از هویت ملی خانوادگی و دوستان میشود. داشتن نشاط یک امتیاز روانی است و باید گفت انسانهای شاد موفقعیتهای بیشتری را میتوانند بهدست بیاورند. نوروز با پیامدهای شاد زیادی همراه است. دید و بازدیدهای خانوادگی و دوستانه، برگزاری مراسمها و جشنهای مختلف از تجلیل نوروز زنده شدن دوباره طبیعت، تمام موارد گفته شدهی فوق در ابعاد روانی میتوانند خیلی تاثیرگذار باشند.
با توجه به چالشهای امروزی که گریبانگیر زندگی ماشینی انسانها گردیده است. زندگی انسانها را دچار دلهره، اضطراب و ترسها ساخته است. آمدن نوروز و برگزاری جشنهایی که پر از حسن شادی و همگرایی باشد میتواند خیلی به رفع این همه آسیبهای روانی کمک کند. در نوروز مردم به دل طبیعت بیشتر پناه میبرند. بیشتر با همدیگر رفت و آمد میکنند. تصمیمهای جدیدی برای یک سال پیش روی خود میگیرند. که امید و حس ادامه زندگی بیشتر فراهم میشود. رفتن به طبیعت، لمس کردن درختان با عشق، قدم زدن روی چمنهای تازه روییده شده با پای برهنه، نگاه کردن به درختان و طلوع خورشید، شنیدن صدای آب تاثیرات خیلی ژرفی میتواند به روان انسان داشته باشد.
به تن کردن لباسهای رنگارنگ و شاد، شرکت در مراسمهای زیبای تجلیل از نوروز، رفت و آمدهای خانوادگی و دیدن دوستان در تفریحگاهها همه موارد روشهای کسب آرامش برای روان انسان میباشند.
اگر انسانها از انرژی مثبت و شادی که در دل طبیعت وجود دارد آگاهی کامل داشته باشند، هرگز خود را از طبیعت جدا نمیکنند و طبیعت را آسیب نمیزنند. کاشتن یک نهال چقدر میتواند در انسان حس رضایت را تقویت نماید. به آغوش گرفتن یک درخت چقدر میتواند انسانها را به آرامش برساند، لمس کردن میوهها، برگ درختان حتی نگاه کردن به آسمان زیبا لذت بردن از قطرات باران به روی برگهای درختان و چمنهای سبز و تازه روییده شده چنان آرامش و حس لذت و شادی میآفریند که در هیچ بخش زندگی اجتماعی انسانها نمیتوانند به چنین آرامشی دست پیدا کنند. چند دقیقه تکیه دادن به درختان تنومند چقدر حس امنیت و آرامش میتواند داشته باشد.
نوروز و مراسمهای مخصوص، به این روند میتواند بسیار شادیآفرین باشد. نوروز یادآور زندگی نو و فکر نو است. نوروز سرشار از رنگهای شاد و زیبا است، نوروز یادآور همگرایی و حس زیبای محکم شدن روابط است.
خداوند با آغاز بهار به انسانها یادآوری میکند که زندگی جریان تلاش همیشهگی است و بعد از هر تاریکی و سردی، روشنی و گرمی زندگی آغاز میگردد. میتوان برای خداوند لایزال شکرگذار بود، که برای نفس بخشیدن یک سال جدید دیگر برایمان فرصت داد. و برای قدرت بینهایتش از جمله سبز شدن درختان، جاری شدن آب در رودخانهها، روییدن گلها، بیدار شدن جانداران از خواب زمستانی و تنومند، نمایشگر همهی این زیباییها خواهد بود.
نوروز نمایانگر نمایش رنگها، جشنها، آداب و رسومهای متنوع دید و بازدیدها است. این همه زیبایی و همسویی روان مردم را به آرامش و سکون مطلق میرساند. دید وا دیدهای نوروزی به افراد کمک میکنند تا از افکار مزاحم در ذهنشان دور شوند و به لذت بردن و در لحظه بودن بپردازند. همین در لحظه بودن و لذت بردن از لحظات شادیآفرین است. نوروز رابطه مستقیم با نو شدن و تازهگی، حسن آرامش، تازه شدن و عمیقتر شدن ارتباط دارد که تمام این موارد غنیترین منبع شناختی است. نقش ارتباطات و تعاملات اجتماعی در عملکردهای مغز بسیار موثر و کاربردی میباشد. هرچه میزان کیفیت این ارتباطات اجتماعی بیشتر و سالمتر باشد، عملکردهای اجتماعی و شناخت اجتماعی در انسانها افزایش مییابد و منجر به سلامت روان بهتری میشود.
این دید و وادیدها سبب کاهش اضطراب و استرس در خانوادهها میشود و رفع استرس سبب افزایش آرامش روحی، روانی بالاخره منجر به افزایش اعتماد به نفس در افراد میشود.
در فرجام با توجه به مطالب گفته شده قابل یادآوریست که در عمق مراسم تجلیل از نوروز شکرگذاری از یزدان یگانه نهفته است و این هیچ مغایرتی با آموزههای دینی ندارد. دیدن این همه زیبایی طبیعت، طراوت و تازهگی انسان را به وجد میآورد تا از عظمت و قدرت پروردگارش سپاسگزاری نماید و در چنین قدرتی، اندیشه و تفکر نماید زیرا خداوند همواره انسانها را به اندیشیدن در قدرتش امر نموده است.
نوروز بازآفرینی و نمایش زیبای نو شدن است، نمایش عشق خداوند به زندگی و زنده شدن است. شادی حق مسلم انسانها است و شادی، شاد بودن یعنی شکرگزار بودن، یعنی رضایت کامل از هرآنچه خداوند به ما اعطا نموده است. و این حس رضایتمندی به انسانها و حس امنیت روحی و روانی میدهد.
