مارکی دو کندروسه
(1743-1794)
ماری ژان انتونی نیکولاس کندروسه یکی از چهره‌های برجسته روشنگری فرانسه، فیلسوف، ریاضی‌دان و نظریه‌پرداز سیاسی است که در ریبیموت از توابع فرانسه تولد شد. او در دانشگاه نویری در پاریس، ریاضی و فلسفه خواند. کاندورسه با استفاده از احتمالات در علم ریاضی به دنبال فورمول‌های اصلاحات اجتماعی رفت. او باور داشت که علوم اجتماعی می‌تواند به روش‌های علوم فزیکی دسترسی پیدا کرده و از این طریق با محاسبات ظرفیت انسان و قدرت عمل او را دریافته در نهادها مورد مطالعه قرار می‌توان قرار داد. کاندورسه هم‌چنان گفت که با محاسبه احتمالات انتخاب انفرادی و جمعی آدم‌ها را دریافته در سیاست دموکراتیک نیز مورد استفاده قرار داده می‌شود.
کندروسه به این باور بود که برای ساختار یک چهار چوب سالم در یک جامعه سالم، باید به دنبال از میان برداشتن خواهشات بیش از حد و عادت‌های نامناسب بشری رفت. او در این زمینه هم‌چنان از فورمول‌های ریاضی استفاده کرده به نتایج اخلاقی می‌رسید. البته این دانشمند فرانسه‌ای به قدرت عقل به‌شدت باور داشت. از این جهت او را از بانیان و متفکران دوره روشنگری نام برده‌اند. او به دنبال بهزیستی انسان در قاعده پیشرفت عقلانی اجتماعی بود و زندگی خود را نیز براین اساس پایه گذاری کرد.
کاندورسه در همه دوره جریان انقلاب فرانسه مشغول مباحث انسان و جامعه‌سازی بود. او در بسیاری از نهادهای مربوط به شهرداری در پاریس در دوره پس از انقلاب سمت‌های زیاد را کار کرد. او در این زمان مقالات فراوان در زمینه‌های حق برابر زن، اصلاحات آموزش و از میان برداشتن زجر و بردگی نوشت. در سال 1791 میلادی به عنوان عضو مجلس قانون گذاری انتخاب شد. کندروسه در سیاست نیز فعال و در جناح گیروندین بود و از رادیکال‌های ژاکوبین خود را دور کشید. با به قدرت رسیدن ژاکوبین‌ها در دولت، او فراری شد و به‌صورت ها پنهانی زیست.
دانشمند بزرگ عصر روشنگری پس از بیرون‌شدن از پناهگاه و خفاء‌گاه به دست مخالفان افتاد و زندانی شد. او دو روز پس از رفتن به زندان در 27 مارچ سال 1794 میلادی در همانجا چشم از جهان بست.
برای مطالعه بیش‌تر
- گودل، ای. فیلسوف نجیب: کاندورسیت و روشنگری. بوفالو، ان وای: پرومیتوز بوک، 1994.
- شیلدون، گارت وارد. دایره المعارف اندیشه سیاسی. نیویارک:فکت ان فایل، 2001.
