ابوالقاسم فردوسی طوسی ملقب به حکیم سخن، شاعر حماسه سرای پارسی گو و سرایندۀ شاهنامه ـ حماسۀ تاریخ ایرانزمین که امروز در قلمرو زبان پارسی و حوزۀ تمدن فرهنگی این خطه باستانی از احترام و جایگاه ویژه برخودار است. او در یک خانواۀ دهقان نژاد خراسانی در سال ۳۲۹ هجری در طوس چشم به جهان گشود. حکیم طوس خودش را نیز دهقان نژاد گفته است. چون در دورۀ او پارسیان ازسمرقند و بخارا تا ری و بغداد، زمینداران بزرگ در فلات ایران بودند. به همین دلیل فارسیزبانان را گاهی برخی اقوام دیگر دهقان/دهگان نیز میگفتند که این اصطلاح کماکان تا امروز از سوی پشتون تباران به تاجیکان جنوب و جنوب شرق افغانستان استفاده میشود. او افزون بر زنده نگه داشتن تاریخ اساطیری و حماسی ایرانزمین، از نگاه هویت خواهی نیز شهره است. شاهنامه اضافه بر اهمیت نظم و متون بسیار مستحکم ادبی، از جهت جامعه شناسی، فرهنگ سیاسی و هویت شناسی تاریخی دورۀ باستانی نیز مهم خوانده میشود. این کاخ بلند حماسه سرایی در سال ۴۱۶ جاودانه شد و آرامگاه او در طوس، محل بازدید گردشگران جهان است.
