سِنکا
(4 ق.م-65 ب.م)
لوکیوس آنیوس سِنکا سیاست مدار و فیلسوف سیاسی متعلق به دوره روم در طبقه دانشمندان سیاسی عصر کلاسیک است. سِنکا را نماینده معروف “جمهوری خواهی کلاسیک”1 روم دانسته اند. او بهمانند “سیسیرو”2 از دانشمندان معروف دیگر متعلق به این دوره باور به فضیلت و اخلاق در شأن حاکم داشت.
سِنکا در دوره باستان در امور حکومت و سیاست، از مخالفان حکومت استبدادی بود. در عوض، این دانشمند سیاسی روم تاکید بر خرد و وطن دوستی در حکومت شد. براساس آرای سیاسی سِنکا، تعقل و وطن دوستی میتواند حکومت مطلوب را به بار آورد. آرای سیاسی سِنکا به خصوص در عرصه استبدادستیزی در حکومت، مورد تائید و توجه دانشمندان سیاسی متأخر قرار گرفت. در دوره معاصر، اندیشه های او را جیمز هارینگتن و جان لاک پیروی کردند. سنت سیاسی ضداستبداد سِنکا در آرای دو اندیشمند سیاسی دوره میانه ادامه یافت و هر سه به نظام مطلقه حمله کردند.
سِنکا به شاه معروف روم (نیرون) به عنوان مشاور خدمت کرد و در مورد قدرت الهی گونه وی طنزی جالب نوشت. او در کتاب “دی کلمنتا “3 به شاه نصیحت کرد تا در مورد رعایای خود از ترحم کار بگیرد. در سراسر افکار و نوشتههای سِنکا در همه حالت اعتدال، نجابت و عقلانیت برای حاکم لازم دانسته شده است.
این دانشمند رومی در شرائط بسیار اساس دوره امپراتوری روم می زیست و مانند سیسیرو به دنبال احیای فضیلت و جمهوری رومی بود. اما در عوض در یک مخمصه سیاسی گیر افتاد و به جرم اینکه می خواست نیرون، شاه روم را به قتل برساند، اعدامش کردند.
برای مطالعه بیشتر:
- گریفین، ام. تی. فیلسوفی در سیاست. آکسفورد: انتشارات کلراندون، 1976.
- شیلدون، گارت وارد. دایره المعارف اندیشه سیاسی. نیویارک:فکت ان فایل، 2001.
1.Classical Republicanism
2.Cicero
3.De Clamntia